Line 1,160: |
Line 1,160: |
| | | |
| === तोर्लि (८-४-६०) === | | === तोर्लि (८-४-६०) === |
− | ० झयो हो अन्यतरस्यां (८-४-६२)
| + | तोः लि |
| | | |
− | ० शश्छोऽटि (८-४-६३), चोः कुः (८-२-३०) | + | ० तोः - तु - षष्ठी विभक्ति |
| | | |
− | ० रषाभ्यां नो णः समानपदे (८-४-१) | + | ० लि - ल् - सप्तमी विभक्ति |
| | | |
− | ० अट्कुप्वाङ्नुम्-व्यवायेऽपि (८-४-२) | + | ० अनुवृत्तिः - ? |
| | | |
| + | ० परसवर्णः - परसवर्ण - प्रथमा विभक्ति |
| + | |
| + | '''तु ल् => परसवर्ण ल्''' |
| + | |
| + | ==== Application of तोर्लि ==== |
| + | ० तत् लयः |
| + | |
| + | ० त त् ल् अयः |
| + | |
| + | ० त ल् ल् अयः |
| + | |
| + | ० तल्लयः |
| + | |
| + | |
| + | ० विद्वान् लिखति |
| + | |
| + | ० विद्वाल्ँलिखति |
| + | |
| + | === झयो हो अन्यतरस्यां (८-४-६२) === |
| + | झयः हः अन्यतरस्यां |
| + | |
| + | ० झयः - झय् - पञ्चमी विभक्ति |
| + | |
| + | ० हः - ह् - षष्ठी विभक्ति |
| + | |
| + | ० अन्यतरस्यां - विकल्पः (optional) |
| + | |
| + | ० अनुवृत्तिः - ? |
| + | |
| + | ० पूर्वस्य सवर्णः - प्रथमा विभक्ति |
| + | |
| + | '''झय् ह् => झय् (सवर्ण of झय् / ह्)''' |
| + | |
| + | ==== Application of झयो हो अन्यतरस्यां ==== |
| + | ० वाग् हसति |
| + | |
| + | ० वा ग् ह् असति |
| + | |
| + | ० वा ग् घ् असति / वा ग् हसति |
| + | |
| + | ० वाग्घसति / वाग् हसति |
| + | |
| + | ==== अभ्यास I ==== |
| + | 1. अग्निचिद् हसति 1.वाग् हरिः |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. अग्निचिद्धसति / अग्निचिद् हसति 4. वाग्घरिः / वाग् हरिः |
| + | |
| + | 1. श्वलिड् हसति 1.त्रिष्टुब् हसति |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. श्वलिड्ढसति / श्वलिड् हसति 4. त्रिष्टुव्भसति/ त्रिष्टुब् हसति |
| + | |
| + | === शश्छोऽटि (८-४-६३) === |
| + | शः छः अटि |
| + | |
| + | ० शः - श्- षष्ठी विभक्ति |
| + | |
| + | ० छः - छ् - प्रथमा विभक्ति |
| + | |
| + | ० अटि - अट् - सप्तमी विभक्ति |
| + | |
| + | ० अनुवृत्तिः - ? |
| + | |
| + | ० झयः - झय् - पञ्चमी विभक्ति |
| + | |
| + | ० अन्यतरस्यां - विकल्पः (optional) |
| + | |
| + | '''झय् श् अटि => झय् छ् / श् अटि''' |
| + | |
| + | ==== Application of शश्छोऽटि ==== |
| + | ० वाक् शेते |
| + | |
| + | ० वा क् श् एते |
| + | |
| + | ० वा क् छ् एते / वा क् श् एते |
| + | |
| + | ० वाक्छेते / वाक्शेते |
| + | |
| + | ==== अभ्यास I ==== |
| + | 1. त्रिष्टुप् शेते 1.अग्निचित् शेते |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. त्रिष्टुप्छेते / त्रिष्टुप् शेते 4. अग्निचित्छेते / अग्निचित् शेते |
| + | |
| + | 1. श्वलिट् शेते 1.तच् श्लोकेन |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. श्वलिट्छेते / श्वलिट् शेते 4. तच्छ्लोकेन / तच् श्लोकेन |
| + | |
| + | === चोः कुः (८-२-३०) === |
| + | ० चोः - चुँ - षष्ठी विभक्ति |
| + | |
| + | ० कुः - कुँ - प्रथमा विभक्ति |
| + | |
| + | ० अनुवृत्तिः -? |
| + | |
| + | ० झलि - झल् - सप्तमी विभक्ति |
| + | |
| + | ० पदान्ते च । |
| + | |
| + | '''चुँ झल् => कुँ झल्''' |
| + | |
| + | '''पदान्त-चुँ => पदान्त-कुँ''' |
| + | |
| + | ==== Application of चोः कुः ==== |
| + | ० पच् ता |
| + | |
| + | ० प च् त् आ |
| + | |
| + | ० प क् त्आ |
| + | |
| + | ० पक्ता |
| + | |
| + | ==== अभ्यास I ==== |
| + | 1. मुच् त्वा 1. वाच् |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. मुक्त्वा 4. वाक् |
| + | |
| + | |
| + | |
| + | 1. उच् तवत् 1. त्यज् तुम् |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. उक्तवत् 4. त्यग् तुम् => त्यक्तुम् |
| + | |
| + | === रषाभ्यां नो णः समानपदे (८-४-१) === |
| + | '''रषाभ्यां नो णः समानपदे (८-४-१)''' |
| + | |
| + | रषाभ्यां नः णः समानपदे |
| + | |
| + | ० रषाभ्यां - रष - पञ्चमी विभक्ति |
| + | |
| + | ० नः - न्- षष्ठी विभक्ति |
| + | |
| + | ० णः - ण् - प्रथमा विभक्ति |
| + | |
| + | ० समानपदे - समानपद - सप्तमीविभक्ति - समानपदस्थौ चेन् निमित्तनिमित्तिनौ । |
| + | |
| + | ० अनुवृत्तिः -? |
| + | |
| + | '''र् / ष् न् => र् / ष् ण्''' |
| + | |
| + | ==== Application of रषाभ्यां नो णः समानपदे ==== |
| + | ० तीर् नम् |
| + | |
| + | ० ती र् न् अम् |
| + | |
| + | ० ती र् ण् अम् |
| + | |
| + | ० तीर्णम् |
| + | |
| + | ==== अभ्यास I ==== |
| + | 1. पुष्नाति 1. विशीर्नम् |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. पुष्णाति 4. विशीर्णम् |
| + | |
| + | |
| + | 1. मुष्नाति 1. ऊर्नम् |
| + | |
| + | 2. 2. |
| + | |
| + | 3. 3. |
| + | |
| + | 4. मुष्णाति 4. ऊर्णम् |
| + | |
| + | === अट्कुप्वाङ्नुम्-व्यवायेऽपि (८-४-२) === |
| ० आदेशप्रत्यययोः (८-३-५९) | | ० आदेशप्रत्यययोः (८-३-५९) |
| | | |