Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 1,160: Line 1,160:     
=== तोर्लि (८-४-६०) ===
 
=== तोर्लि (८-४-६०) ===
० झयो हो अन्यतरस्यां (८-४-६२)
+
तोः लि
   −
शश्छोऽटि (८--६३), चोः कुः (८-२-३०)
+
तोः - तु - षष्ठी विभक्ति
   −
रषाभ्यां नो णः समानपदे (८--१)
+
लि - ल् - सप्तमी विभक्ति
   −
अट्कुप्वाङ्नुम्-व्यवायेऽपि (८-४-२)
+
अनुवृत्तिः - ?
    +
० परसवर्णः - परसवर्ण - प्रथमा विभक्ति
 +
 +
'''तु ल् => परसवर्ण ल्'''
 +
 +
==== Application of तोर्लि ====
 +
० तत् लयः
 +
 +
० त त् ल् अयः
 +
 +
० त ल् ल् अयः
 +
 +
० तल्लयः
 +
 +
 +
० विद्वान् लिखति
 +
 +
० विद्वाल्ँलिखति
 +
 +
=== झयो हो अन्यतरस्यां (८-४-६२) ===
 +
झयः हः अन्यतरस्यां
 +
 +
० झयः - झय् - पञ्चमी विभक्ति
 +
 +
० हः - ह् - षष्ठी विभक्ति
 +
 +
० अन्यतरस्यां - विकल्पः (optional)
 +
 +
० अनुवृत्तिः - ?
 +
 +
० पूर्वस्य सवर्णः - प्रथमा विभक्ति
 +
 +
'''झय् ह् => झय् (सवर्ण of झय् / ह्)'''
 +
 +
==== Application of झयो हो अन्यतरस्यां ====
 +
० वाग् हसति
 +
 +
० वा ग् ह् असति
 +
 +
० वा ग् घ् असति / वा ग् हसति
 +
 +
० वाग्घसति / वाग् हसति
 +
 +
==== अभ्यास I ====
 +
1. अग्निचिद् हसति                  1.वाग् हरिः
 +
 +
2.                                      2.
 +
 +
3.                                      3.
 +
 +
4. अग्निचिद्धसति / अग्निचिद् हसति  4. वाग्घरिः / वाग् हरिः
 +
 +
1. श्वलिड् हसति                 1.त्रिष्टुब् हसति
 +
 +
2.                                    2.
 +
 +
3.                                    3.
 +
 +
4. श्वलिड्ढसति / श्वलिड् हसति    4. त्रिष्टुव्भसति/ त्रिष्टुब् हसति
 +
 +
=== शश्छोऽटि (८-४-६३) ===
 +
शः छः अटि
 +
 +
० शः - श्- षष्ठी विभक्ति
 +
 +
० छः - छ् - प्रथमा विभक्ति
 +
 +
० अटि - अट् - सप्तमी विभक्ति
 +
 +
० अनुवृत्तिः - ?
 +
 +
० झयः - झय् - पञ्चमी विभक्ति
 +
 +
० अन्यतरस्यां - विकल्पः (optional)
 +
 +
'''झय् श् अटि => झय् छ् / श् अटि'''
 +
 +
==== Application of शश्छोऽटि ====
 +
० वाक् शेते
 +
 +
० वा क् श् एते
 +
 +
० वा क् छ् एते / वा क् श् एते
 +
 +
० वाक्छेते / वाक्शेते
 +
 +
==== अभ्यास​ I ====
 +
1. त्रिष्टुप् शेते               1.अग्निचित् शेते
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. त्रिष्टुप्छेते / त्रिष्टुप् शेते      4. अग्निचित्छेते / अग्निचित् शेते
 +
 +
1. श्वलिट् शेते                1.तच् श्लोकेन
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. श्वलिट्छेते / श्वलिट् शेते      4. तच्छ्लोकेन / तच् श्लोकेन
 +
 +
=== चोः कुः (८-२-३०) ===
 +
० चोः - चुँ - षष्ठी विभक्ति
 +
 +
० कुः - कुँ - प्रथमा विभक्ति
 +
 +
० अनुवृत्तिः -?
 +
 +
० झलि - झल् - सप्तमी विभक्ति
 +
 +
० पदान्ते च ।
 +
 +
'''चुँ झल् => कुँ झल्'''
 +
 +
'''पदान्त-चुँ => पदान्त-कुँ'''
 +
 +
==== Application of चोः कुः ====
 +
० पच् ता
 +
 +
० प च् त् आ
 +
 +
० प क् त्आ
 +
 +
० पक्ता
 +
 +
==== अभ्यास I ====
 +
1. मुच् त्वा                     1. वाच्
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. मुक्त्वा                         4. वाक्
 +
 +
 +
 +
1. उच् तवत्                  1. त्यज् तुम्
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. उक्तवत्                        4. त्यग् तुम् => त्यक्तुम्
 +
 +
=== रषाभ्यां नो णः समानपदे (८-४-१) ===
 +
'''रषाभ्यां नो णः समानपदे (८-४-१)'''
 +
 +
रषाभ्यां नः णः समानपदे
 +
 +
० रषाभ्यां - रष - पञ्चमी विभक्ति
 +
 +
० नः - न्- षष्ठी विभक्ति
 +
 +
० णः - ण् - प्रथमा विभक्ति
 +
 +
० समानपदे - समानपद - सप्तमीविभक्ति - समानपदस्थौ चेन् निमित्तनिमित्तिनौ ।
 +
 +
० अनुवृत्तिः -?
 +
 +
'''र् / ष् न् => र् / ष् ण्'''
 +
 +
==== Application of रषाभ्यां नो णः समानपदे ====
 +
० तीर् नम्
 +
 +
० ती र् न् अम्
 +
 +
० ती र् ण् अम्
 +
 +
० तीर्णम्
 +
 +
==== अभ्यास I ====
 +
1. पुष्नाति                      1. विशीर्नम्
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. पुष्णाति                       4. विशीर्णम्
 +
 +
 +
1. मुष्नाति                     1. ऊर्नम्
 +
 +
2.                                 2.
 +
 +
3.                                 3.
 +
 +
4. मुष्णाति                       4. ऊर्णम्
 +
 +
=== अट्कुप्वाङ्नुम्-व्यवायेऽपि (८-४-२) ===
 
० आदेशप्रत्यययोः (८-३-५९)  
 
० आदेशप्रत्यययोः (८-३-५९)  
  

Navigation menu