Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 22: Line 22:     
आयुर्वेदो   धनुर्वेदो  गांधर्वश्चैव    ते त्रयः। अर्थशास्त्रं चतुर्थन्तु विद्या ह्यष्टादशैव ताः।।</blockquote>
 
आयुर्वेदो   धनुर्वेदो  गांधर्वश्चैव    ते त्रयः। अर्थशास्त्रं चतुर्थन्तु विद्या ह्यष्टादशैव ताः।।</blockquote>
 +
 
* '''चतुर्वेदाः'''- ये ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद और अथर्ववेद चार वेद होते हैं।
 
* '''चतुर्वेदाः'''- ये ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद और अथर्ववेद चार वेद होते हैं।
   Line 272: Line 273:  
|54
 
|54
 
|अभिधानकोष ॥ शब्दकोष
 
|अभिधानकोष ॥ शब्दकोष
|लोहाभिसारशस्त्राकृतिज्ञानम्-धातुओं से हथियार बनाना।
+
|jala
 
|-
 
|-
 
|55
 
|55
 
|छ्न्दोज्ञानम् ॥ छन्द का ज्ञान
 
|छ्न्दोज्ञानम् ॥ छन्द का ज्ञान
|गजाश्ववृषभोष्ट्राणां पल्याणादिक्रिया - हाथी, घोड़ा, बैल, ऊँट आदि का जीन, चारजामाओं का हौदा बनाना ।
+
|लोहाभिसारशस्त्राकृतिज्ञानम्-धातुओं से हथियार बनाना।
 
|-
 
|-
 
|56
 
|56
 
|क्रियाकल्पः ॥ काव्यालंकार का ज्ञान  
 
|क्रियाकल्पः ॥ काव्यालंकार का ज्ञान  
|शिशोस्संरक्षणे धारणे क्रीडने ज्ञानम्-बच्चों को पालना और खेलाना।
+
|गजाश्ववृषभोष्ट्राणां पल्याणादिक्रिया - हाथी, घोड़ा, बैल, ऊँट आदि का जीन, चारजामाओं का हौदा बनाना
 
|-
 
|-
 
|57
 
|57
 
|छलितकयोगाः ॥ छलने का कौशल
 
|छलितकयोगाः ॥ छलने का कौशल
|अपराधिजनेषु युक्तताडनज्ञानम्-अपराधियों को ढंग से दण्ड देना।
+
|शिशोस्संरक्षणे धारणे क्रीडने ज्ञानम्-बच्चों को पालना और खेलाना
 
|-
 
|-
 
|58
 
|58
 
|वस्त्रगोपनानि ॥ असुंदर को छिपाते हुये वस्त्रधारण का कौशल  
 
|वस्त्रगोपनानि ॥ असुंदर को छिपाते हुये वस्त्रधारण का कौशल  
|नानादेशीयवर्णानां सुसम्यग्लेखने ज्ञानम्-भिन्न-भिन्न देशीय लिपियों का लिखना।
+
|अपराधिजनेषु युक्तताडनज्ञानम्-अपराधियों को ढंग से दण्ड देना।
 
|-
 
|-
 
|59
 
|59
 
|द्यूतविशेषः ॥ द्यूतक्रीडा
 
|द्यूतविशेषः ॥ द्यूतक्रीडा
|ताम्बूलरक्षादिकृतिविज्ञानम्-पान को रखने, बीड़ा बनाने की विधि।
+
|नानादेशीयवर्णानां सुसम्यग्लेखने ज्ञानम्-भिन्न-भिन्न देशीय लिपियों का लिखना।
 
|-
 
|-
 
|60
 
|60
 
|आकर्षक्रीडा ॥ पासे का खेल
 
|आकर्षक्रीडा ॥ पासे का खेल
|आदानम् - कलामर्मज्ञता।
+
|ताम्बूलरक्षादिकृतिविज्ञानम्-पान को रखने, बीड़ा बनाने की विधि।
 
|-
 
|-
 
|61
 
|61
 
|बालकक्रीडनकानि ॥ बच्चों की विभिन्न क्रीडाओं का ज्ञान
 
|बालकक्रीडनकानि ॥ बच्चों की विभिन्न क्रीडाओं का ज्ञान
|आशुकारित्वम् - शीघ्र काम कर सकना ।
+
|आदानम् - कलामर्मज्ञता।
 
|-
 
|-
 
|62
 
|62
 
|वैनायिकीनां विद्यानां ज्ञानम् ॥ विनय सिखाने वाली विद्याओं का ज्ञान
 
|वैनायिकीनां विद्यानां ज्ञानम् ॥ विनय सिखाने वाली विद्याओं का ज्ञान
|प्रतिदानम् - कलाओं को सिखा सकना ।
+
|आशुकारित्वम् - शीघ्र काम कर सकना ।
 
|-
 
|-
 
|63
 
|63
 
|वैजयिकीनां विद्यानां ज्ञानम् ॥ विजय दिलाने वाली विद्याओं का ज्ञान
 
|वैजयिकीनां विद्यानां ज्ञानम् ॥ विजय दिलाने वाली विद्याओं का ज्ञान
|
+
|प्रतिदानम् - कलाओं को सिखा सकना ।
 
|-
 
|-
 
|64
 
|64
748

edits

Navigation menu