Difference between revisions of "Adiparva Adhyaya 13 (आदिपर्वणि अध्यायः १३)"
Jump to navigation
Jump to search
(Created page with "शौनक उवाच किमर्थं राजशार्दूलः स राजा जनमेजयः। सर्पसत्रेण सर्पाण...") |
|||
Line 1: | Line 1: | ||
− | |||
− | |||
− | सर्पसत्रेण सर्पाणां गतोऽन्तं तद्वदस्व मे॥ 1-13-1 | + | शौनक उवाच |
− | + | किमर्थं राजशार्दूलः स राजा जनमेजयः। | |
− | निखिलेन यथातत्त्वं सौते सर्वमशेषतः। | + | सर्पसत्रेण सर्पाणां गतोऽन्तं तद्वदस्व मे॥ 1-13-1 |
− | + | निखिलेन यथातत्त्वं सौते सर्वमशेषतः। | |
− | आस्तीकश्च द्विजश्रेष्ठः किमर्थं जपतां वरः॥ 1-13-2 | + | आस्तीकश्च द्विजश्रेष्ठः किमर्थं जपतां वरः॥ 1-13-2 |
− | + | मोक्षयामास भुजगान्प्रदीप्ताद्वसुरेतसः। | |
− | मोक्षयामास भुजगान्प्रदीप्ताद्वसुरेतसः। | + | कस्य पुत्रः स राजासीत्सर्पसत्रं य आहरत्। |
− | + | स च द्विजातिप्रवरः कस्य पुत्रोऽभिधत्स्व मे॥ 1-13-3 | |
− | कस्य पुत्रः स राजासीत्सर्पसत्रं य आहरत्। | + | सौतिरुवाच |
− | + | महदाख्यानमास्तीकं यथैतत्प्रोच्यते द्विज। | |
− | स च द्विजातिप्रवरः कस्य पुत्रोऽभिधत्स्व मे॥ 1-13-3 | + | सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वदतां वर॥ 1-13-4 |
− | + | शौनक उवाच | |
− | सौतिरुवाच | + | श्रोतुमिच्छाम्यशेषेण कथामेतां मनोरमाम्। |
− | + | आस्तीकस्य पुराणर्षेर्ब्राह्मणस्य यशस्विनः॥ 1-13-5 | |
− | महदाख्यानमास्तीकं यथैतत्प्रोच्यते द्विज। | + | सौतिरुवाच |
− | + | महदाख्यानमास्तीकं यत्रैतत्प्रोच्यते बुधैः। | |
− | सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वदतां वर॥ 1-13-4 | + | सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वेदतां वर। |
− | + | इतिहासमिमं विप्राः पुराणं परिचक्षते। | |
− | शौनक उवाच | + | कृष्णद्वैपायनप्रोक्तं नैमिषारण्यवासिषु॥ 1-13-6 |
− | + | पूर्वं प्रचोदितः सूतः पिता मे रो[लो]महर्षणः। | |
− | श्रोतुमिच्छाम्यशेषेण कथामेतां मनोरमाम्। | + | शिष्यो व्यासस्य मेधावी ब्राह्मणेष्विदमुक्तवान्॥ 1-13-7 |
− | + | तस्मादहमुपश्रुत्य प्रवक्ष्यामि यथातथम्। | |
− | आस्तीकस्य पुराणर्षेर्ब्राह्मणस्य यशस्विनः॥ 1-13-5 | + | इदमास्तीकमाख्यानं तुभ्यं शौनक पृच्छते॥ 1-13-8 |
− | + | कथयिष्याम्यशेषेण सर्वपापप्रणाशनम्। | |
− | सौतिरुवाच | + | आस्तीकस्य पिता ह्यासीत्प्रजापतिसमः प्रभुः॥ 1-13-9 |
− | + | ब्रह्मचारी यताहारस्तपस्युग्रे रतः सदा। | |
− | महदाख्यानमास्तीकं यत्रैतत्प्रोच्यते बुधैः। | + | जरत्कारुः इति ख्यात ऊर्ध्वरेता महातपाः॥ 1-13-10 |
− | + | यायावराणां प्रवरो धर्मज्ञः संशितव्रतः। | |
− | सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वेदतां वर। | + | स कदाचिन्महाभागस्तपोबलसमन्वितः॥ 1-13-11 |
− | + | चचार पृथिवीं सर्वां यत्रसायंगृहो मुनिः। | |
− | इतिहासमिमं विप्राः पुराणं परिचक्षते। | + | तीर्थेषु च समाप्लावं कुर्वन्नटति सर्वशः॥ 1-13-12 |
− | + | चरन्दीक्षां महातेजा दुश्चरामकृतात्मभिः। | |
− | कृष्णद्वैपायनप्रोक्तं नैमिषारण्यवासिषु॥ 1-13-6 | + | वायुभक्षो निराहारः शुष्यन्ननिमिषो मुनिः॥ 1-13-13 |
− | + | इतस्ततः परिचरन्दीप्तपावकसप्रभः। | |
− | पूर्वं प्रचोदितः सूतः पिता मे रो[लो]महर्षणः। | + | अटमानः कदातित्स्वान्स ददर्श पितामहान्॥ 1-13-14 |
− | + | लम्बमानान्महागर्ते पादैरूर्ध्वैरवाङ्मुखान्। | |
− | शिष्यो व्यासस्य मेधावी ब्राह्मणेष्विदमुक्तवान्॥ 1-13-7 | + | तानब्रवीत्स दृष्ट्वैव जरत्कारुः पितामहान्॥ 1-13-15 |
− | + | के भवन्तोऽवलम्बन्ते गर्ते ह्यस्मिन्नधोमुखाः। | |
− | तस्मादहमुपश्रुत्य प्रवक्ष्यामि यथातथम्। | + | वीरणस्तम्बके लग्नाः सर्वतः परिभक्षिते। |
− | + | मूषकेन निगूढेन गर्तेऽस्मिन्नित्यवासिना॥ 1-13-16 | |
− | इदमास्तीकमाख्यानं तुभ्यं शौनक पृच्छते॥ 1-13-8 | + | पितर ऊचुः |
− | + | यायावरा नाम वयमृषयः संशितव्रताः। | |
− | कथयिष्याम्यशेषेण सर्वपापप्रणाशनम्। | + | संतानप्रक्षयाद्ब्रह्मन्नधो गच्छाम मेदिनीम्॥ 1-13-17 |
− | + | अस्माकं संततिस्त्वेको जरत्कारुरिति स्मृतः। | |
− | आस्तीकस्य पिता ह्यासीत्प्रजापतिसमः प्रभुः॥ 1-13-9 | + | मन्दभाग्योऽल्पभाग्यानां तप एव समास्थितः॥ 1-13-18 |
− | + | न स पुत्राञ्जनयितुं दारान्मूढश्चिकीर्षति। | |
− | ब्रह्मचारी यताहारस्तपस्युग्रे रतः सदा। | + | तेन लम्बामहे गर्ते संतानस्य क्षयादिह॥ 1-13-19 |
− | + | अनाथास्तेन नाथेन यथा दुष्कृतिनस्तथा। | |
− | जरत्कारुः इति ख्यात ऊर्ध्वरेता महातपाः॥ 1-13-10 | + | कस्त्वं बन्धुरिवास्माकमनुशोचसि सत्तम॥ 1-13-20 |
− | + | ज्ञातुमिच्छामहे ब्रह्मन्को भवानिह नः स्थितः। | |
− | यायावराणां प्रवरो धर्मज्ञः संशितव्रतः। | + | किमर्थं चैव नः शोष्याननुशोचसि सत्तम॥ 1-13-21 |
− | + | जरत्कारुरुवाच | |
− | स कदाचिन्महाभागस्तपोबलसमन्वितः॥ 1-13-11 | + | मम पूर्वे भवन्तो वै पितरः सपितामहाः। |
− | + | ब्रूत किं करवाण्यद्य जरत्कारुरहं स्वयम्॥ 1-13-22 | |
− | चचार पृथिवीं सर्वां यत्रसायंगृहो मुनिः। | + | पितर ऊचुः |
− | + | यतस्व यत्नवांस्तात संतानाय कुलस्य नः। | |
− | तीर्थेषु च समाप्लावं कुर्वन्नटति सर्वशः॥ 1-13-12 | + | आत्मनोऽर्थेऽस्मदर्थे च धर्म इत्येव वा विभो॥ 1-13-23 |
− | + | न हि धर्मफलैस्तात न तपोभिः सुसंचितैः। | |
− | चरन्दीक्षां महातेजा दुश्चरामकृतात्मभिः। | + | तां गतिं प्राप्नुवन्तीह पुत्रिणो यां व्रजन्ति वै॥ 1-13-24 |
− | + | तद्दारग्रहणे यत्नं संतत्यां च मनः कुरु। | |
− | वायुभक्षो निराहारः शुष्यन्ननिमिषो मुनिः॥ 1-13-13 | + | पुत्रकास्मन्नियोगात्त्वमेतन्नः परमं हितम्॥ 1-13-25 |
− | + | जरत्कारुरुवाच | |
− | इतस्ततः परिचरन्दीप्तपावकसप्रभः। | + | न दारान्वै करिष्येऽहं न धनं जीवितार्थतः। |
− | + | भवतां तु हितार्थाय करिष्ये दारसंग्रहम्॥ 1-13-26 | |
− | अटमानः कदातित्स्वान्स ददर्श पितामहान्॥ 1-13-14 | + | समयेन च कर्ताहमनेन विधिपूर्वकम्। |
− | + | तथा यद्युपलप्स्यामि करिष्ये नान्यथा ह्यहम्॥ 1-13-27 | |
− | लम्बमानान्महागर्ते पादैरूर्ध्वैरवाङ्मुखान्। | + | सनाम्नी या भवित्री मे दित्सिता चैव बन्धुभिः। |
− | + | भैक्ष्यवत्तामहं कन्यामुपयंस्ये विधानतः॥ 1-13-28 | |
− | तानब्रवीत्स दृष्ट्वैव जरत्कारुः पितामहान्॥ 1-13-15 | + | दरिद्राय हि मे भार्यां को दास्यति विशेषतः। |
− | + | प्रतिग्रहीष्ये भिक्षां तु यदि कश्चित्प्रदास्यति॥ 1-13-29 | |
− | के भवन्तोऽवलम्बन्ते गर्ते ह्यस्मिन्नधोमुखाः। | + | एवं दारक्रियाहेतोः प्रयतिष्ये पितामहाः। |
− | + | अनेन विधिना शश्वन्न करिष्येऽहमन्यथा॥ 1-13-30 | |
− | वीरणस्तम्बके लग्नाः सर्वतः परिभक्षिते। | + | तत्र चोत्पत्स्यते जन्तुर्भवतां तारणाय वै। |
− | + | शाश्वतं स्थानमासाद्य मोदन्तां पितरो मम॥ 1-13-31 | |
− | मूषकेन निगूढेन गर्तेऽस्मिन्नित्यवासिना॥ 1-13-16 | + | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि जरत्कारुतत्पितृसंवादे त्रयोदशोऽध्यायः॥ 13 ॥ |
− | + | [[:Category:Jaratkaro|''Jaratkaro'']] [[:Category:ancestors of Jaratkaro|''ancestors of Jaratkaro'']] | |
− | पितर ऊचुः | + | [[:Category:ancestors|''ancestors'']] [[:Category:जरत्कारू|''जरत्कारू'']] [[:Category:पितरो|''पितरो'']] |
− | + | [[:Category:जरत्कारूके पितरोंका अनुरोध|''जरत्कारूके पितरोंका अनुरोध'']] | |
− | यायावरा नाम वयमृषयः संशितव्रताः। | + | [[:Category:अनुरोध|''अनुरोध'']] [[:Category:request|''request'']] |
− | |||
− | संतानप्रक्षयाद्ब्रह्मन्नधो गच्छाम मेदिनीम्॥ 1-13-17 | ||
− | |||
− | अस्माकं संततिस्त्वेको जरत्कारुरिति स्मृतः। | ||
− | |||
− | मन्दभाग्योऽल्पभाग्यानां तप एव समास्थितः॥ 1-13-18 | ||
− | |||
− | न स पुत्राञ्जनयितुं दारान्मूढश्चिकीर्षति। | ||
− | |||
− | तेन लम्बामहे गर्ते संतानस्य क्षयादिह॥ 1-13-19 | ||
− | |||
− | अनाथास्तेन नाथेन यथा दुष्कृतिनस्तथा। | ||
− | |||
− | कस्त्वं बन्धुरिवास्माकमनुशोचसि सत्तम॥ 1-13-20 | ||
− | |||
− | ज्ञातुमिच्छामहे ब्रह्मन्को भवानिह नः स्थितः। | ||
− | |||
− | किमर्थं चैव नः शोष्याननुशोचसि सत्तम॥ 1-13-21 | ||
− | |||
− | जरत्कारुरुवाच | ||
− | |||
− | मम पूर्वे भवन्तो वै पितरः सपितामहाः। | ||
− | |||
− | ब्रूत किं करवाण्यद्य जरत्कारुरहं स्वयम्॥ 1-13-22 | ||
− | |||
− | पितर ऊचुः | ||
− | |||
− | यतस्व यत्नवांस्तात संतानाय कुलस्य नः। | ||
− | |||
− | आत्मनोऽर्थेऽस्मदर्थे च धर्म इत्येव वा विभो॥ 1-13-23 | ||
− | |||
− | न हि धर्मफलैस्तात न तपोभिः सुसंचितैः। | ||
− | |||
− | तां गतिं प्राप्नुवन्तीह पुत्रिणो यां व्रजन्ति वै॥ 1-13-24 | ||
− | |||
− | तद्दारग्रहणे यत्नं संतत्यां च मनः कुरु। | ||
− | |||
− | पुत्रकास्मन्नियोगात्त्वमेतन्नः परमं हितम्॥ 1-13-25 | ||
− | |||
− | जरत्कारुरुवाच | ||
− | |||
− | न दारान्वै करिष्येऽहं न धनं जीवितार्थतः। | ||
− | |||
− | भवतां तु हितार्थाय करिष्ये दारसंग्रहम्॥ 1-13-26 | ||
− | |||
− | समयेन च कर्ताहमनेन विधिपूर्वकम्। | ||
− | |||
− | तथा यद्युपलप्स्यामि करिष्ये नान्यथा ह्यहम्॥ 1-13-27 | ||
− | |||
− | सनाम्नी या भवित्री मे दित्सिता चैव बन्धुभिः। | ||
− | |||
− | भैक्ष्यवत्तामहं कन्यामुपयंस्ये विधानतः॥ 1-13-28 | ||
− | |||
− | दरिद्राय हि मे भार्यां को दास्यति विशेषतः। | ||
− | |||
− | प्रतिग्रहीष्ये भिक्षां तु यदि कश्चित्प्रदास्यति॥ 1-13-29 | ||
− | |||
− | एवं दारक्रियाहेतोः प्रयतिष्ये पितामहाः। | ||
− | |||
− | अनेन विधिना शश्वन्न करिष्येऽहमन्यथा॥ 1-13-30 | ||
− | |||
− | तत्र चोत्पत्स्यते जन्तुर्भवतां तारणाय वै। | ||
− | |||
− | शाश्वतं स्थानमासाद्य मोदन्तां पितरो मम॥ 1-13-31 | ||
− | |||
− | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि जरत्कारुतत्पितृसंवादे त्रयोदशोऽध्यायः॥ 13 ॥ |
Latest revision as of 06:59, 1 September 2019
शौनक उवाच किमर्थं राजशार्दूलः स राजा जनमेजयः। सर्पसत्रेण सर्पाणां गतोऽन्तं तद्वदस्व मे॥ 1-13-1 निखिलेन यथातत्त्वं सौते सर्वमशेषतः। आस्तीकश्च द्विजश्रेष्ठः किमर्थं जपतां वरः॥ 1-13-2 मोक्षयामास भुजगान्प्रदीप्ताद्वसुरेतसः। कस्य पुत्रः स राजासीत्सर्पसत्रं य आहरत्। स च द्विजातिप्रवरः कस्य पुत्रोऽभिधत्स्व मे॥ 1-13-3 सौतिरुवाच महदाख्यानमास्तीकं यथैतत्प्रोच्यते द्विज। सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वदतां वर॥ 1-13-4 शौनक उवाच श्रोतुमिच्छाम्यशेषेण कथामेतां मनोरमाम्। आस्तीकस्य पुराणर्षेर्ब्राह्मणस्य यशस्विनः॥ 1-13-5 सौतिरुवाच महदाख्यानमास्तीकं यत्रैतत्प्रोच्यते बुधैः। सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वेदतां वर। इतिहासमिमं विप्राः पुराणं परिचक्षते। कृष्णद्वैपायनप्रोक्तं नैमिषारण्यवासिषु॥ 1-13-6 पूर्वं प्रचोदितः सूतः पिता मे रो[लो]महर्षणः। शिष्यो व्यासस्य मेधावी ब्राह्मणेष्विदमुक्तवान्॥ 1-13-7 तस्मादहमुपश्रुत्य प्रवक्ष्यामि यथातथम्। इदमास्तीकमाख्यानं तुभ्यं शौनक पृच्छते॥ 1-13-8 कथयिष्याम्यशेषेण सर्वपापप्रणाशनम्। आस्तीकस्य पिता ह्यासीत्प्रजापतिसमः प्रभुः॥ 1-13-9 ब्रह्मचारी यताहारस्तपस्युग्रे रतः सदा। जरत्कारुः इति ख्यात ऊर्ध्वरेता महातपाः॥ 1-13-10 यायावराणां प्रवरो धर्मज्ञः संशितव्रतः। स कदाचिन्महाभागस्तपोबलसमन्वितः॥ 1-13-11 चचार पृथिवीं सर्वां यत्रसायंगृहो मुनिः। तीर्थेषु च समाप्लावं कुर्वन्नटति सर्वशः॥ 1-13-12 चरन्दीक्षां महातेजा दुश्चरामकृतात्मभिः। वायुभक्षो निराहारः शुष्यन्ननिमिषो मुनिः॥ 1-13-13 इतस्ततः परिचरन्दीप्तपावकसप्रभः। अटमानः कदातित्स्वान्स ददर्श पितामहान्॥ 1-13-14 लम्बमानान्महागर्ते पादैरूर्ध्वैरवाङ्मुखान्। तानब्रवीत्स दृष्ट्वैव जरत्कारुः पितामहान्॥ 1-13-15 के भवन्तोऽवलम्बन्ते गर्ते ह्यस्मिन्नधोमुखाः। वीरणस्तम्बके लग्नाः सर्वतः परिभक्षिते। मूषकेन निगूढेन गर्तेऽस्मिन्नित्यवासिना॥ 1-13-16 पितर ऊचुः यायावरा नाम वयमृषयः संशितव्रताः। संतानप्रक्षयाद्ब्रह्मन्नधो गच्छाम मेदिनीम्॥ 1-13-17 अस्माकं संततिस्त्वेको जरत्कारुरिति स्मृतः। मन्दभाग्योऽल्पभाग्यानां तप एव समास्थितः॥ 1-13-18 न स पुत्राञ्जनयितुं दारान्मूढश्चिकीर्षति। तेन लम्बामहे गर्ते संतानस्य क्षयादिह॥ 1-13-19 अनाथास्तेन नाथेन यथा दुष्कृतिनस्तथा। कस्त्वं बन्धुरिवास्माकमनुशोचसि सत्तम॥ 1-13-20 ज्ञातुमिच्छामहे ब्रह्मन्को भवानिह नः स्थितः। किमर्थं चैव नः शोष्याननुशोचसि सत्तम॥ 1-13-21 जरत्कारुरुवाच मम पूर्वे भवन्तो वै पितरः सपितामहाः। ब्रूत किं करवाण्यद्य जरत्कारुरहं स्वयम्॥ 1-13-22 पितर ऊचुः यतस्व यत्नवांस्तात संतानाय कुलस्य नः। आत्मनोऽर्थेऽस्मदर्थे च धर्म इत्येव वा विभो॥ 1-13-23 न हि धर्मफलैस्तात न तपोभिः सुसंचितैः। तां गतिं प्राप्नुवन्तीह पुत्रिणो यां व्रजन्ति वै॥ 1-13-24 तद्दारग्रहणे यत्नं संतत्यां च मनः कुरु। पुत्रकास्मन्नियोगात्त्वमेतन्नः परमं हितम्॥ 1-13-25 जरत्कारुरुवाच न दारान्वै करिष्येऽहं न धनं जीवितार्थतः। भवतां तु हितार्थाय करिष्ये दारसंग्रहम्॥ 1-13-26 समयेन च कर्ताहमनेन विधिपूर्वकम्। तथा यद्युपलप्स्यामि करिष्ये नान्यथा ह्यहम्॥ 1-13-27 सनाम्नी या भवित्री मे दित्सिता चैव बन्धुभिः। भैक्ष्यवत्तामहं कन्यामुपयंस्ये विधानतः॥ 1-13-28 दरिद्राय हि मे भार्यां को दास्यति विशेषतः। प्रतिग्रहीष्ये भिक्षां तु यदि कश्चित्प्रदास्यति॥ 1-13-29 एवं दारक्रियाहेतोः प्रयतिष्ये पितामहाः। अनेन विधिना शश्वन्न करिष्येऽहमन्यथा॥ 1-13-30 तत्र चोत्पत्स्यते जन्तुर्भवतां तारणाय वै। शाश्वतं स्थानमासाद्य मोदन्तां पितरो मम॥ 1-13-31 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि जरत्कारुतत्पितृसंवादे त्रयोदशोऽध्यायः॥ 13 ॥ Jaratkaro ancestors of Jaratkaro ancestors जरत्कारू पितरो जरत्कारूके पितरोंका अनुरोध अनुरोध request