Adiparva Adhyaya 13 (आदिपर्वणि अध्यायः १३)
Jump to navigation
Jump to search
शौनक उवाच किमर्थं राजशार्दूलः स राजा जनमेजयः। सर्पसत्रेण सर्पाणां गतोऽन्तं तद्वदस्व मे॥ 1-13-1 निखिलेन यथातत्त्वं सौते सर्वमशेषतः। आस्तीकश्च द्विजश्रेष्ठः किमर्थं जपतां वरः॥ 1-13-2 मोक्षयामास भुजगान्प्रदीप्ताद्वसुरेतसः। कस्य पुत्रः स राजासीत्सर्पसत्रं य आहरत्। स च द्विजातिप्रवरः कस्य पुत्रोऽभिधत्स्व मे॥ 1-13-3 सौतिरुवाच महदाख्यानमास्तीकं यथैतत्प्रोच्यते द्विज। सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वदतां वर॥ 1-13-4 शौनक उवाच श्रोतुमिच्छाम्यशेषेण कथामेतां मनोरमाम्। आस्तीकस्य पुराणर्षेर्ब्राह्मणस्य यशस्विनः॥ 1-13-5 सौतिरुवाच महदाख्यानमास्तीकं यत्रैतत्प्रोच्यते बुधैः। सर्वमेतदशेषेण शृणु मे वेदतां वर। इतिहासमिमं विप्राः पुराणं परिचक्षते। कृष्णद्वैपायनप्रोक्तं नैमिषारण्यवासिषु॥ 1-13-6 पूर्वं प्रचोदितः सूतः पिता मे रो[लो]महर्षणः। शिष्यो व्यासस्य मेधावी ब्राह्मणेष्विदमुक्तवान्॥ 1-13-7 तस्मादहमुपश्रुत्य प्रवक्ष्यामि यथातथम्। इदमास्तीकमाख्यानं तुभ्यं शौनक पृच्छते॥ 1-13-8 कथयिष्याम्यशेषेण सर्वपापप्रणाशनम्। आस्तीकस्य पिता ह्यासीत्प्रजापतिसमः प्रभुः॥ 1-13-9 ब्रह्मचारी यताहारस्तपस्युग्रे रतः सदा। जरत्कारुः इति ख्यात ऊर्ध्वरेता महातपाः॥ 1-13-10 यायावराणां प्रवरो धर्मज्ञः संशितव्रतः। स कदाचिन्महाभागस्तपोबलसमन्वितः॥ 1-13-11 चचार पृथिवीं सर्वां यत्रसायंगृहो मुनिः। तीर्थेषु च समाप्लावं कुर्वन्नटति सर्वशः॥ 1-13-12 चरन्दीक्षां महातेजा दुश्चरामकृतात्मभिः। वायुभक्षो निराहारः शुष्यन्ननिमिषो मुनिः॥ 1-13-13 इतस्ततः परिचरन्दीप्तपावकसप्रभः। अटमानः कदातित्स्वान्स ददर्श पितामहान्॥ 1-13-14 लम्बमानान्महागर्ते पादैरूर्ध्वैरवाङ्मुखान्। तानब्रवीत्स दृष्ट्वैव जरत्कारुः पितामहान्॥ 1-13-15 के भवन्तोऽवलम्बन्ते गर्ते ह्यस्मिन्नधोमुखाः। वीरणस्तम्बके लग्नाः सर्वतः परिभक्षिते। मूषकेन निगूढेन गर्तेऽस्मिन्नित्यवासिना॥ 1-13-16 पितर ऊचुः यायावरा नाम वयमृषयः संशितव्रताः। संतानप्रक्षयाद्ब्रह्मन्नधो गच्छाम मेदिनीम्॥ 1-13-17 अस्माकं संततिस्त्वेको जरत्कारुरिति स्मृतः। मन्दभाग्योऽल्पभाग्यानां तप एव समास्थितः॥ 1-13-18 न स पुत्राञ्जनयितुं दारान्मूढश्चिकीर्षति। तेन लम्बामहे गर्ते संतानस्य क्षयादिह॥ 1-13-19 अनाथास्तेन नाथेन यथा दुष्कृतिनस्तथा। कस्त्वं बन्धुरिवास्माकमनुशोचसि सत्तम॥ 1-13-20 ज्ञातुमिच्छामहे ब्रह्मन्को भवानिह नः स्थितः। किमर्थं चैव नः शोष्याननुशोचसि सत्तम॥ 1-13-21 जरत्कारुरुवाच मम पूर्वे भवन्तो वै पितरः सपितामहाः। ब्रूत किं करवाण्यद्य जरत्कारुरहं स्वयम्॥ 1-13-22 पितर ऊचुः यतस्व यत्नवांस्तात संतानाय कुलस्य नः। आत्मनोऽर्थेऽस्मदर्थे च धर्म इत्येव वा विभो॥ 1-13-23 न हि धर्मफलैस्तात न तपोभिः सुसंचितैः। तां गतिं प्राप्नुवन्तीह पुत्रिणो यां व्रजन्ति वै॥ 1-13-24 तद्दारग्रहणे यत्नं संतत्यां च मनः कुरु। पुत्रकास्मन्नियोगात्त्वमेतन्नः परमं हितम्॥ 1-13-25 जरत्कारुरुवाच न दारान्वै करिष्येऽहं न धनं जीवितार्थतः। भवतां तु हितार्थाय करिष्ये दारसंग्रहम्॥ 1-13-26 समयेन च कर्ताहमनेन विधिपूर्वकम्। तथा यद्युपलप्स्यामि करिष्ये नान्यथा ह्यहम्॥ 1-13-27 सनाम्नी या भवित्री मे दित्सिता चैव बन्धुभिः। भैक्ष्यवत्तामहं कन्यामुपयंस्ये विधानतः॥ 1-13-28 दरिद्राय हि मे भार्यां को दास्यति विशेषतः। प्रतिग्रहीष्ये भिक्षां तु यदि कश्चित्प्रदास्यति॥ 1-13-29 एवं दारक्रियाहेतोः प्रयतिष्ये पितामहाः। अनेन विधिना शश्वन्न करिष्येऽहमन्यथा॥ 1-13-30 तत्र चोत्पत्स्यते जन्तुर्भवतां तारणाय वै। शाश्वतं स्थानमासाद्य मोदन्तां पितरो मम॥ 1-13-31 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि जरत्कारुतत्पितृसंवादे त्रयोदशोऽध्यायः॥ 13 ॥ Jaratkaro ancestors of Jaratkaro ancestors जरत्कारू पितरो जरत्कारूके पितरोंका अनुरोध अनुरोध request