Line 20: |
Line 20: |
| | | |
| == Etymology == | | == Etymology == |
− | '''[[Amarakosha]]''' defines the following about Agni in स्वर्गवर्गः (Prathama kanda Slokas 53 - 57) | + | '''[[Amarakosha]]''' defines the following about Agni in स्वर्गवर्गः (Prathama kanda Slokas 53 - 57)<blockquote>"अग्निर्वैश्वानरो वह्निर्वीतिहोत्रो धनंजयः । कृपीटयोनिर्ज्वलनो जातवेदास्तनूनपात् ॥ " (Amara 1. स्वर्ग. 53)</blockquote><blockquote>"बर्हिः शुष्मा कृष्णवर्त्मा शोचिष्केश उषर्बुधः । आशयाशो बृह्दभानुः कृशानुः पावकोनलः ॥ " (Amara 1. स्वर्ग. 54)</blockquote><blockquote>"रोहिताश्वो वायुसखः शिखावानाशुशुक्षणिः । हिरण्यरेता हुतभुग्दहनो हव्यवाहनः ॥ " (Amara 1. स्वर्ग. 55)</blockquote><blockquote>"सप्तार्चिर्दमुनाः शुक्रश्चित्रभानुर्विभावसुः । शुचिरप्पित्तमौर्वस्तु वाडवो वडवानलः ॥ " (Amara 1. स्वर्ग. 56)</blockquote><blockquote>"वह्नेर्द्वयोर्ज्वालकिलावर्चिर्हेतिः शिखा स्त्रियाम् । त्रिषु स्फुलिङ्गोग्निकणः संतापः संज्वरः समौ || " (Amara 1. स्वर्ग. 57)</blockquote>Different names of Agni include Agni, Vaishvanara, Krushanu, Jaataveda, Barhihi, Paavaka, Analaha, Vayusakha, Hiranyareta, Havyavahana, Jwala, Chitrabhanu, Vadavanala and other names. |
− | | |
− | अग्निर्वैश्वानरो वह्निर्वीतिहोत्रो धनंजयः । कृपीटयोनिर्ज्वलनो जातवेदास्तनूनपात् ॥ (Amara 1. स्वर्ग. 53) | |
− | | |
− | बर्हिः शुष्मा कृष्णवर्त्मा शोचिष्केश उषर्बुधः । आशयाशो बृह्दभानुः कृशानुः पावकोनलः ॥ (Amara 1. स्वर्ग. 54) | |
− | | |
− | रोहिताश्वो वायुसखः शिखावानाशुशुक्षणिः । हिरण्यरेता हुतभुग्दहनो हव्यवाहनः ॥ (Amara 1. स्वर्ग. 55) | |
− | | |
− | सप्तार्चिर्दमुनाः शुक्रश्चित्रभानुर्विभावसुः । शुचिरप्पित्तमौर्वस्तु वाडवो वडवानलः ॥ (Amara 1. स्वर्ग. 56) | |
− | | |
− | वह्नेर्द्वयोर्ज्वालकिलावर्चिर्हेतिः शिखा स्त्रियाम् । त्रिषु स्फुलिङ्गोग्निकणः संतापः संज्वरः समौ || (Amara 1. स्वर्ग. 57) | |
− | | |
− | Different names of Agni include Agni, Vaishvanara, Krushanu, Jaataveda, Barhihi, Paavaka, Analaha, Vayusakha, Hiranyareta, Havyavahana, Jwala, Chitrabhanu, Vadavanala and other names. | |
| | | |
| The word ''agni'' is samskrit for "fire" (noun). Agni has three forms: 'fire', 'lightning' and 'the Sun'. Agni is the drying agent which neither wets nor moistens anything. | | The word ''agni'' is samskrit for "fire" (noun). Agni has three forms: 'fire', 'lightning' and 'the Sun'. Agni is the drying agent which neither wets nor moistens anything. |
Line 85: |
Line 73: |
| | | |
| * Mundakopanishad describes the origin of Sristi and the Panchabhutas. Thus, from the Paramapurusha arises Agni as one of the five elements. | | * Mundakopanishad describes the origin of Sristi and the Panchabhutas. Thus, from the Paramapurusha arises Agni as one of the five elements. |
− | <blockquote>"अग्निमूर्धा चक्षुषी चन्द्रसूर्यौ दिश: श्रोत्रे वाग्विवृताश्च वेदा: ।</blockquote><blockquote>वायु: प्राणो हृदयं विश्वमस्य पद्भयां पृथिवी ह्येष सर्वभूतान्तरात्मा ।।" (Mund. Upan. 2.1.4).</blockquote><blockquote>Meaning : Agni (Fire) is forehead of the Paramapurusha while Surya and Chandra are the eyes. Vaayu is the breath. </blockquote> | + | <blockquote>"अग्निमूर्धा चक्षुषी चन्द्रसूर्यौ दिश: श्रोत्रे वाग्विवृताश्च वेदा: |</blockquote><blockquote>वायु: प्राणो हृदयं विश्वमस्य पद्भयां पृथिवी ह्येष सर्वभूतान्तरात्मा || " (Mund. Upan. 2.1.4).</blockquote>Meaning : Agni (Fire) is forehead of the Paramapurusha while Surya and Chandra are the eyes. Vaayu is the breath. |
| * Agni was born to Pururavas as a son named Jaatavedas according to Shrimad Bhaagavatam (Navama Skanda, Chap 14). | | * Agni was born to Pururavas as a son named Jaatavedas according to Shrimad Bhaagavatam (Navama Skanda, Chap 14). |
| Mahabharata's Sabha Parva (Chap. 31) talks about Sudarshana, as the wife of Agni deva. She was the daughter of King Neela of Mahishmatipura. | | Mahabharata's Sabha Parva (Chap. 31) talks about Sudarshana, as the wife of Agni deva. She was the daughter of King Neela of Mahishmatipura. |