76
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Line 1:
Line 1: + Line 216:
Line 217: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Added image
[[File:7 Prakrti Pratyaya.PNG|thumb|810x810px|Krdanta. Copyright: Sridhar Subbanna.]]
'''०''' What is कृत् (कृदतिङ् ३-१-९३)
'''०''' What is कृत् (कृदतिङ् ३-१-९३)
Eg: स्मारं स्मारं, चिकीर्षं चिकीर्षं, नायं नायं, ज्ञायं ज्ञायं
Eg: स्मारं स्मारं, चिकीर्षं चिकीर्षं, नायं नायं, ज्ञायं ज्ञायं
== कृदन्तेषु गुण-वृद्धि-विचार ==
० When any प्रत्यय is added to a धातु, the last इक् or last but one ह्रस्व-इक् of the धातु will get a गुण. The sutras that prescribe गुण are सार्वधातुकार्धधातुकयोः (7-3-84) पुगन्तलघूपधस्य च (7-3-86) गुण : अ ए ओ (अदेङ्गुणः 1-1-2), वृद्धि: आ ऐ औ (वृद्धिरादैच् 1-1-1)
Eg: नी + तृच् => नेतृ, स्तु + तृच् => स्तोतृ ,
युज् + घञ् => योग, चित् + तृच् => चेतृ
० When the प्रत्ययऽ are ञित्, णित् then the last अच् or the last but one अत् of the धातु will get a वृद्धि instead. The sutras that prescribe वृद्धि are अचो ञ्णिति (7-2-115), अत उपधायाः (7-2-116)
Eg : भू + घञ् => भाव, पठ् + घञ् => पाठ
पच् + ण्वुल् => पाचक, कुम्भ-कृ + अण् => कुम्भ-कार
० When the प्रत्ययऽ are कित्/गित्/ङित् then neither गुण nor वृद्धि will happen. The sutra that prescribes this गुण-वृद्धि-निषेध is क्ङिति च (1-1-5)
Eg : भू + क्त => भूत, नी + क्त => नीत
भू + क्त्वा => भूत्वा , कृ + क्तिन् => कृति
[[Category:Vyakarana]]