Difference between revisions of "Adiparva Adhyaya 5 (आदिपर्वणि अध्यायः ५)"
Jump to navigation
Jump to search
(Created page with "शौनक उवाच पुराणमखिलं तात पिता तेऽधीतवान्पुरा। कच्चित्त्वमपि तत...") |
|||
Line 1: | Line 1: | ||
− | |||
− | |||
− | कच्चित्त्वमपि तत्सर्वमभीषे लौमहर्षणे॥ 1-5-1 | + | शौनक उवाच |
− | + | पुराणमखिलं तात पिता तेऽधीतवान्पुरा। | |
− | पुराणे हि कथा दिव्या आदिवंशाश्च धीमताम्। | + | कच्चित्त्वमपि तत्सर्वमभीषे लौमहर्षणे॥ 1-5-1 |
− | + | पुराणे हि कथा दिव्या आदिवंशाश्च धीमताम्। | |
− | कथ्यन्ते ये पुरास्माभिः श्रुतपूर्वाः पितुस्तव॥ 1-5-2 | + | कथ्यन्ते ये पुरास्माभिः श्रुतपूर्वाः पितुस्तव॥ 1-5-2 |
− | + | तत्र वंशमहं पूर्वं श्रोतुमिच्छामि भार्गवम्। | |
− | तत्र वंशमहं पूर्वं श्रोतुमिच्छामि भार्गवम्। | + | कथयस्व कथामेतां कल्याः स्म श्रवणे तव॥ 1-5-3 |
− | + | सौतिरुवाच | |
− | कथयस्व कथामेतां कल्याः स्म श्रवणे तव॥ 1-5-3 | + | यदधीतं पुरा सम्यग्द्विजश्रेष्ठैर्महात्मभिः। |
− | + | वैशम्पायनविप्राग्र्यैस्तैश्चापि कथितं यथा॥ 1-5-4 | |
− | सौतिरुवाच | + | यदधीतं च पित्रा मे सम्यक्चैव ततो मया। |
− | + | तावच्छृणुष्व यो देवैः सेन्द्रैः सर्षिमरुद्गणैः॥ 1-5-5 | |
− | यदधीतं पुरा सम्यग्द्विजश्रेष्ठैर्महात्मभिः। | + | पूजितः प्रवरो वंशो भार्गवो भृगुनन्दन। |
− | + | इमं वंशमहं पूर्वं भार्गवं ते महामुने॥ 1-5-6 | |
− | वैशम्पायनविप्राग्र्यैस्तैश्चापि कथितं यथा॥ 1-5-4 | + | निगदामि यथा युक्तं पुराणाश्रयसंयुतम्। |
− | + | भृगुर्महर्षिर्भगवान्ब्रह्मणा वै स्वयम्भुवा॥ 1-5-7 | |
− | यदधीतं च पित्रा मे सम्यक्चैव ततो मया। | + | वरुणस्य क्रतौ जातः पावकादिति नः श्रुतम्। |
− | + | भृगोः सुदयितः पुत्रश्च्यवनो नाम भार्गवः॥ 1-5-8 | |
− | तावच्छृणुष्व यो देवैः सेन्द्रैः सर्षिमरुद्गणैः॥ 1-5-5 | + | च्यवनस्य च दायादः प्रमतिर्नाम धार्मिकः। |
− | + | प्रमतेरप्यभूत्पुत्रो घृताच्यां रुरुरित्युत॥ 1-5-9 | |
− | पूजितः प्रवरो वंशो भार्गवो भृगुनन्दन। | + | रुरोरपि सुतो जज्ञे शुनको वेदपारगः।1-5-10 |
− | + | प्रमद्वरायां धर्मात्मा तव पूर्वपितामहः॥ 1-5-10 | |
− | इमं वंशमहं पूर्वं भार्गवं ते महामुने॥ 1-5-6 | + | तपस्वी च यशस्वी च श्रुतवान्ब्रह्मवित्तमः। |
− | + | धार्मिकः सत्यवादी च नियतो नियताशनः॥ 1-5-11 | |
− | निगदामि यथा युक्तं पुराणाश्रयसंयुतम्। | + | शौनक उवाच |
− | + | सूतपुत्र यथा तस्य भार्गवस्य महात्मनः। | |
− | भृगुर्महर्षिर्भगवान्ब्रह्मणा वै स्वयम्भुवा॥ 1-5-7 | + | च्यवनत्वं परिख्यातं तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः॥ 1-5-12 |
− | + | सौतिरुवाच | |
− | वरुणस्य क्रतौ जातः पावकादिति नः श्रुतम्। | + | भृगोः सुदयिता भार्या पुलोमेत्यभिविश्रुता। |
− | + | तस्यां समभवद्गर्भो भृगुवीर्यसमुद्भवः॥ 1-5-13 | |
− | भृगोः सुदयितः पुत्रश्च्यवनो नाम भार्गवः॥ 1-5-8 | + | तस्मिन्गर्भेऽथ सम्भूते पुलोमायां भृगूद्वहः। |
− | + | समये समशीलिन्यां धर्मपत्न्यां यशस्विनः॥ 1-5-14 | |
− | च्यवनस्य च दायादः प्रमतिर्नाम धार्मिकः। | + | अभिषेकाय निष्क्रान्ते भृगौ धर्मभृतां वरे। |
− | + | आश्रमं तस्य रक्षोऽथ पुलोमाभ्याजगाम ह॥ 1-5-15 | |
− | प्रमतेरप्यभूत्पुत्रो घृताच्यां रुरुरित्युत॥ 1-5-9 | + | तं प्रविश्याश्रमं दृष्ट्वा भृगोर्भार्यामनिन्दिताम्। |
− | + | हृच्छयेन समाविष्टो विचेताः समपद्यत॥ 1-5-16 | |
− | रुरोरपि सुतो जज्ञे शुनको वेदपारगः।1-5-10 | + | अभ्यागतं तु तद्रक्षः पुलोमा चारुदर्शना। |
− | + | न्यमन्त्रयत वन्येन फलमूलादिना तदा॥ 1-5-17 | |
− | प्रमद्वरायां धर्मात्मा तव पूर्वपितामहः॥ 1-5-10 | + | तां तु रक्षस्तदा ब्रह्मन्हृच्छयेनाभिपीडितम्। |
− | + | दृष्ट्वा हृष्टमभूद्राजन्जिहीर्षुस्तामनिन्दिताम्॥ 1-5-18 | |
− | तपस्वी च यशस्वी च श्रुतवान्ब्रह्मवित्तमः। | + | जातमित्यब्रवीत्कार्यं जिहीर्षुर्मुदितः शुभाम्। |
− | + | सा हि पूर्वं वृता तेन पुलोम्ना तु शुचिस्मिता॥ 1-5-19 | |
− | धार्मिकः सत्यवादी च नियतो नियताशनः॥ 1-5-11 | + | तां तु प्रादात्पिता पश्चाद्भृगवे शास्त्रवत्तदा। |
− | + | तस्य तत्किल्बिषं नित्यं हृद्यवर्तति भार्गव॥ 1-5-20 | |
− | शौनक उवाच | + | इदमन्तरमित्येवं हर्तुं चक्रे मनस्तदा। |
− | + | अथाग्निशरणेऽपश्यज्ज्वलन्तं जातवेदसम्॥ 1-5-21 | |
− | सूतपुत्र यथा तस्य भार्गवस्य महात्मनः। | + | तमपृच्छत्ततो रक्षः पावकं ज्वलितं तदा। |
− | + | शंस मे कस्य भार्येयमग्ने पृच्छे ऋतेन वै॥ 1-5-22 | |
− | च्यवनत्वं परिख्यातं तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः॥ 1-5-12 | + | मुखं त्वमसि देवानां वद पावक पृच्छते। |
− | + | मया हीयं वृता पूर्वं भार्यार्थे वरवर्णिनी॥ 1-5-23 | |
− | सौतिरुवाच | + | पश्चादिमां पिता प्रादाद्भृगवेऽनृतकारिणे। |
− | + | सेयं यदि वरारोहा भृगोर्भार्या रहोगता॥ 1-5-24 | |
− | भृगोः सुदयिता भार्या पुलोमेत्यभिविश्रुता। | + | तथा सत्यं समाख्याहि जिहीर्षाम्याश्रमादिमाम्। |
− | + | स मन्युस्तत्र हृदयं प्रदहन्निव तिष्ठति॥ 1-5-25 | |
− | तस्यां समभवद्गर्भो भृगुवीर्यसमुद्भवः॥ 1-5-13 | + | मत्पूर्वभार्यां यदिमां भृगुराप सुमध्यमाम्। |
− | + | सौतिरुवाच | |
− | तस्मिन्गर्भेऽथ सम्भूते पुलोमायां भृगूद्वहः। | + | एवं रक्षस्तमामन्त्र्य ज्वलितं जातवेदसम्॥ 1-5-26 |
− | + | शङ्कमानं भृगोर्भार्यां पुनः पुनरपृच्छत। | |
− | समये समशीलिन्यां धर्मपत्न्यां यशस्विनः॥ 1-5-14 | + | त्वमग्ने सर्वभूतानामन्तश्चरसि नित्यदा॥ 1-5-27 |
− | + | साक्षिवत्पुण्यपापेषु सत्यं ब्रूहि कवे वचः। | |
− | अभिषेकाय निष्क्रान्ते भृगौ धर्मभृतां वरे। | + | मत्पूर्वापहृता भार्या भृगुणानृतकारिणा॥ 1-5-28 |
− | + | सेयं यदि तथा मे त्वं सत्यमाख्यातुमर्हसि। | |
− | आश्रमं तस्य रक्षोऽथ पुलोमाभ्याजगाम ह॥ 1-5-15 | + | श्रुत्वा त्वत्तो भृगोर्भार्यां हरिष्याम्याश्रमादिमाम्॥ 1-5-29 |
− | + | जातवेदः पश्यतस्ते वद सत्यां गिरं मम। | |
− | तं प्रविश्याश्रमं दृष्ट्वा भृगोर्भार्यामनिन्दिताम्। | + | सौतिरुवाच |
− | + | तस्यैतद्वचनं श्रुत्वा सप्तार्चिर्दुःखितोऽभवत्॥ 1-5-30 | |
− | हृच्छयेन समाविष्टो विचेताः समपद्यत॥ 1-5-16 | + | भीतोऽनृताच्च शापाच्च भृगोरित्यब्रवीच्छनैः। |
− | + | अग्निरुवाच | |
− | अभ्यागतं तु तद्रक्षः पुलोमा चारुदर्शना। | + | त्वया वृता पुलोमेयं पूर्वं दानवनन्दन॥ 1-5-31 |
− | + | किन्त्वियं विधिना पूर्वं मन्त्रवन्न वृता त्वया। | |
− | न्यमन्त्रयत वन्येन फलमूलादिना तदा॥ 1-5-17 | + | पित्रा तु भृगवे दत्ता पुलोमेयं यशस्विनी॥ 1-5-32 |
− | + | प्रदत्ता न तु वै [ददाति न पिता] तुभ्यं वरलोभान्महायशाः। | |
− | तां तु रक्षस्तदा ब्रह्मन्हृच्छयेनाभिपीडितम्। | + | अथेमां वेददृष्टेन कर्मणा विधिपूर्वकम्॥ 1-5-33 |
− | + | भार्यामृषिर्भृगुः प्राप मां पुरस्कृत्य दानव। | |
− | दृष्ट्वा हृष्टमभूद्राजन्जिहीर्षुस्तामनिन्दिताम्॥ 1-5-18 | + | सेयमित्यवगच्छामि नानृतं वक्तुमुत्सहे। |
− | + | नानृतं हि सदा लोके पूज्यते दानवोत्तम॥ 1-5-34 | |
− | जातमित्यब्रवीत्कार्यं जिहीर्षुर्मुदितः शुभाम्। | + | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि पौलोमपर्वणि पुलोमाग्निसंवादे पञ्चमोऽध्यायः॥ 5 ॥ |
− | + | [[:Category:Bhriguvansh|''Bhriguvansh'']] [[:Category:description|''description'']] [[:Category:descendant|''descendant'']] | |
− | सा हि पूर्वं वृता तेन पुलोम्ना तु शुचिस्मिता॥ 1-5-19 | + | [[:Category:Chyavan|''Chyavan'']] [[:Category:story|''story'']] [[:Category:Puloma|''Puloma'']] [[:Category:raksasa|''raksasa'']] |
− | + | [[:Category:ashram|''ashram'']] [[:Category:agnidev|''agnidev'']] [[:Category:talks|''talks'']] [[:Category:birth|''birth'']] | |
− | तां तु प्रादात्पिता पश्चाद्भृगवे शास्त्रवत्तदा। | + | [[:Category:भृगुवंश|''भृगुवंश'']] [[:Category:वर्णन|''वर्णन'']] [[:Category:जन्म|''जन्म'']] [[:Category:वर्णन|''वर्णन'']] |
− | + | [[:Category:वंशधर|''वंशधर'']] [[:Category:महर्षि|''महर्षि'']] [[:Category:च्यवन|''च्यवन'']] [[:Category:कहाऩी|''कहाऩी'']] | |
− | तस्य तत्किल्बिषं नित्यं हृद्यवर्तति भार्गव॥ 1-5-20 | + | [[:Category:पुलोमा|''पुलोमा'']] [[:Category:दानव|''दानव'']] [[:Category:आगमन|''आगमन'']] [[:Category:अग्निदेव|''अग्निदेव'']] |
− | + | [[:Category:बातचीत|''बातचीत'']] | |
− | इदमन्तरमित्येवं हर्तुं चक्रे मनस्तदा। | ||
− | |||
− | अथाग्निशरणेऽपश्यज्ज्वलन्तं जातवेदसम्॥ 1-5-21 | ||
− | |||
− | तमपृच्छत्ततो रक्षः पावकं ज्वलितं तदा। | ||
− | |||
− | शंस मे कस्य भार्येयमग्ने पृच्छे ऋतेन वै॥ 1-5-22 | ||
− | |||
− | मुखं त्वमसि देवानां वद पावक पृच्छते। | ||
− | |||
− | मया हीयं वृता पूर्वं भार्यार्थे वरवर्णिनी॥ 1-5-23 | ||
− | |||
− | पश्चादिमां पिता प्रादाद्भृगवेऽनृतकारिणे। | ||
− | |||
− | सेयं यदि वरारोहा भृगोर्भार्या रहोगता॥ 1-5-24 | ||
− | |||
− | तथा सत्यं समाख्याहि जिहीर्षाम्याश्रमादिमाम्। | ||
− | |||
− | स मन्युस्तत्र हृदयं प्रदहन्निव तिष्ठति॥ 1-5-25 | ||
− | |||
− | मत्पूर्वभार्यां यदिमां भृगुराप सुमध्यमाम्। | ||
− | |||
− | सौतिरुवाच | ||
− | |||
− | एवं रक्षस्तमामन्त्र्य ज्वलितं जातवेदसम्॥ 1-5-26 | ||
− | |||
− | शङ्कमानं भृगोर्भार्यां पुनः पुनरपृच्छत। | ||
− | |||
− | त्वमग्ने सर्वभूतानामन्तश्चरसि नित्यदा॥ 1-5-27 | ||
− | |||
− | साक्षिवत्पुण्यपापेषु सत्यं ब्रूहि कवे वचः। | ||
− | |||
− | मत्पूर्वापहृता भार्या भृगुणानृतकारिणा॥ 1-5-28 | ||
− | |||
− | सेयं यदि तथा मे त्वं सत्यमाख्यातुमर्हसि। | ||
− | |||
− | श्रुत्वा त्वत्तो भृगोर्भार्यां हरिष्याम्याश्रमादिमाम्॥ 1-5-29 | ||
− | |||
− | जातवेदः पश्यतस्ते वद सत्यां गिरं मम। | ||
− | |||
− | सौतिरुवाच | ||
− | |||
− | तस्यैतद्वचनं श्रुत्वा सप्तार्चिर्दुःखितोऽभवत्॥ 1-5-30 | ||
− | |||
− | भीतोऽनृताच्च शापाच्च भृगोरित्यब्रवीच्छनैः। | ||
− | |||
− | अग्निरुवाच | ||
− | |||
− | त्वया वृता पुलोमेयं पूर्वं दानवनन्दन॥ 1-5-31 | ||
− | |||
− | किन्त्वियं विधिना पूर्वं मन्त्रवन्न वृता त्वया। | ||
− | |||
− | पित्रा तु भृगवे दत्ता पुलोमेयं यशस्विनी॥ 1-5-32 | ||
− | |||
− | प्रदत्ता न तु वै [ददाति न पिता] तुभ्यं वरलोभान्महायशाः। | ||
− | |||
− | अथेमां वेददृष्टेन कर्मणा विधिपूर्वकम्॥ 1-5-33 | ||
− | |||
− | भार्यामृषिर्भृगुः प्राप मां पुरस्कृत्य दानव। | ||
− | |||
− | सेयमित्यवगच्छामि नानृतं वक्तुमुत्सहे। | ||
− | |||
− | नानृतं हि सदा लोके पूज्यते दानवोत्तम॥ 1-5-34 | ||
− | |||
− | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि पौलोमपर्वणि पुलोमाग्निसंवादे पञ्चमोऽध्यायः॥ 5 ॥ |
Latest revision as of 19:52, 10 August 2019
शौनक उवाच पुराणमखिलं तात पिता तेऽधीतवान्पुरा। कच्चित्त्वमपि तत्सर्वमभीषे लौमहर्षणे॥ 1-5-1 पुराणे हि कथा दिव्या आदिवंशाश्च धीमताम्। कथ्यन्ते ये पुरास्माभिः श्रुतपूर्वाः पितुस्तव॥ 1-5-2 तत्र वंशमहं पूर्वं श्रोतुमिच्छामि भार्गवम्। कथयस्व कथामेतां कल्याः स्म श्रवणे तव॥ 1-5-3 सौतिरुवाच यदधीतं पुरा सम्यग्द्विजश्रेष्ठैर्महात्मभिः। वैशम्पायनविप्राग्र्यैस्तैश्चापि कथितं यथा॥ 1-5-4 यदधीतं च पित्रा मे सम्यक्चैव ततो मया। तावच्छृणुष्व यो देवैः सेन्द्रैः सर्षिमरुद्गणैः॥ 1-5-5 पूजितः प्रवरो वंशो भार्गवो भृगुनन्दन। इमं वंशमहं पूर्वं भार्गवं ते महामुने॥ 1-5-6 निगदामि यथा युक्तं पुराणाश्रयसंयुतम्। भृगुर्महर्षिर्भगवान्ब्रह्मणा वै स्वयम्भुवा॥ 1-5-7 वरुणस्य क्रतौ जातः पावकादिति नः श्रुतम्। भृगोः सुदयितः पुत्रश्च्यवनो नाम भार्गवः॥ 1-5-8 च्यवनस्य च दायादः प्रमतिर्नाम धार्मिकः। प्रमतेरप्यभूत्पुत्रो घृताच्यां रुरुरित्युत॥ 1-5-9 रुरोरपि सुतो जज्ञे शुनको वेदपारगः।1-5-10 प्रमद्वरायां धर्मात्मा तव पूर्वपितामहः॥ 1-5-10 तपस्वी च यशस्वी च श्रुतवान्ब्रह्मवित्तमः। धार्मिकः सत्यवादी च नियतो नियताशनः॥ 1-5-11 शौनक उवाच सूतपुत्र यथा तस्य भार्गवस्य महात्मनः। च्यवनत्वं परिख्यातं तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः॥ 1-5-12 सौतिरुवाच भृगोः सुदयिता भार्या पुलोमेत्यभिविश्रुता। तस्यां समभवद्गर्भो भृगुवीर्यसमुद्भवः॥ 1-5-13 तस्मिन्गर्भेऽथ सम्भूते पुलोमायां भृगूद्वहः। समये समशीलिन्यां धर्मपत्न्यां यशस्विनः॥ 1-5-14 अभिषेकाय निष्क्रान्ते भृगौ धर्मभृतां वरे। आश्रमं तस्य रक्षोऽथ पुलोमाभ्याजगाम ह॥ 1-5-15 तं प्रविश्याश्रमं दृष्ट्वा भृगोर्भार्यामनिन्दिताम्। हृच्छयेन समाविष्टो विचेताः समपद्यत॥ 1-5-16 अभ्यागतं तु तद्रक्षः पुलोमा चारुदर्शना। न्यमन्त्रयत वन्येन फलमूलादिना तदा॥ 1-5-17 तां तु रक्षस्तदा ब्रह्मन्हृच्छयेनाभिपीडितम्। दृष्ट्वा हृष्टमभूद्राजन्जिहीर्षुस्तामनिन्दिताम्॥ 1-5-18 जातमित्यब्रवीत्कार्यं जिहीर्षुर्मुदितः शुभाम्। सा हि पूर्वं वृता तेन पुलोम्ना तु शुचिस्मिता॥ 1-5-19 तां तु प्रादात्पिता पश्चाद्भृगवे शास्त्रवत्तदा। तस्य तत्किल्बिषं नित्यं हृद्यवर्तति भार्गव॥ 1-5-20 इदमन्तरमित्येवं हर्तुं चक्रे मनस्तदा। अथाग्निशरणेऽपश्यज्ज्वलन्तं जातवेदसम्॥ 1-5-21 तमपृच्छत्ततो रक्षः पावकं ज्वलितं तदा। शंस मे कस्य भार्येयमग्ने पृच्छे ऋतेन वै॥ 1-5-22 मुखं त्वमसि देवानां वद पावक पृच्छते। मया हीयं वृता पूर्वं भार्यार्थे वरवर्णिनी॥ 1-5-23 पश्चादिमां पिता प्रादाद्भृगवेऽनृतकारिणे। सेयं यदि वरारोहा भृगोर्भार्या रहोगता॥ 1-5-24 तथा सत्यं समाख्याहि जिहीर्षाम्याश्रमादिमाम्। स मन्युस्तत्र हृदयं प्रदहन्निव तिष्ठति॥ 1-5-25 मत्पूर्वभार्यां यदिमां भृगुराप सुमध्यमाम्। सौतिरुवाच एवं रक्षस्तमामन्त्र्य ज्वलितं जातवेदसम्॥ 1-5-26 शङ्कमानं भृगोर्भार्यां पुनः पुनरपृच्छत। त्वमग्ने सर्वभूतानामन्तश्चरसि नित्यदा॥ 1-5-27 साक्षिवत्पुण्यपापेषु सत्यं ब्रूहि कवे वचः। मत्पूर्वापहृता भार्या भृगुणानृतकारिणा॥ 1-5-28 सेयं यदि तथा मे त्वं सत्यमाख्यातुमर्हसि। श्रुत्वा त्वत्तो भृगोर्भार्यां हरिष्याम्याश्रमादिमाम्॥ 1-5-29 जातवेदः पश्यतस्ते वद सत्यां गिरं मम। सौतिरुवाच तस्यैतद्वचनं श्रुत्वा सप्तार्चिर्दुःखितोऽभवत्॥ 1-5-30 भीतोऽनृताच्च शापाच्च भृगोरित्यब्रवीच्छनैः। अग्निरुवाच त्वया वृता पुलोमेयं पूर्वं दानवनन्दन॥ 1-5-31 किन्त्वियं विधिना पूर्वं मन्त्रवन्न वृता त्वया। पित्रा तु भृगवे दत्ता पुलोमेयं यशस्विनी॥ 1-5-32 प्रदत्ता न तु वै [ददाति न पिता] तुभ्यं वरलोभान्महायशाः। अथेमां वेददृष्टेन कर्मणा विधिपूर्वकम्॥ 1-5-33 भार्यामृषिर्भृगुः प्राप मां पुरस्कृत्य दानव। सेयमित्यवगच्छामि नानृतं वक्तुमुत्सहे। नानृतं हि सदा लोके पूज्यते दानवोत्तम॥ 1-5-34 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि पौलोमपर्वणि पुलोमाग्निसंवादे पञ्चमोऽध्यायः॥ 5 ॥ Bhriguvansh description descendant Chyavan story Puloma raksasa ashram agnidev talks birth भृगुवंश वर्णन जन्म वर्णन वंशधर महर्षि च्यवन कहाऩी पुलोमा दानव आगमन अग्निदेव बातचीत