Line 1: |
Line 1: |
− | सौतिरुवाच
| |
| | | |
− | अथावरणमुख्यानि नानाप्रहरणानि च।
| |
| | | |
− | प्रगृह्याभ्यद्रवन्देवान्सहिता दैत्यदानवाः॥ 1-19-1
| |
| | | |
− | ततस्तदमृतं देवो विष्णुरादाय वीर्यवान्।
| |
| | | |
− | जहार दानवेन्द्रेभ्यो नरेण सहितः प्रभुः॥ 1-19-2 | + | सौतिरुवाच |
− | | + | अथावरणमुख्यानि नानाप्रहरणानि च। |
− | ततो देवगणाः सर्वे पपुस्तदमृतं तदा। | + | प्रगृह्याभ्यद्रवन्देवान्सहिता दैत्यदानवाः॥ 1-19-1 |
− | | + | ततस्तदमृतं देवो विष्णुरादाय वीर्यवान्। |
− | विष्णोः सकाशात्सम्प्राप्य सम्भ्रमे तुमुले सति॥ 1-19-3 | + | जहार दानवेन्द्रेभ्यो नरेण सहितः प्रभुः॥ 1-19-2 |
− | | + | ततो देवगणाः सर्वे पपुस्तदमृतं तदा। |
− | पाययत्यमृतं देवान्हरौ बाहुबलेन च। | + | विष्णोः सकाशात्सम्प्राप्य सम्भ्रमे तुमुले सति॥ 1-19-3 |
− | | + | पाययत्यमृतं देवान्हरौ बाहुबलेन च। |
− | निरोधयति चापेन दूरीकृत्य धनुर्धरान्॥ | + | निरोधयति चापेन दूरीकृत्य धनुर्धरान्॥ |
− | | + | ततः पिबत्सु तत्कालं देवेष्वभृतमीप्सितम्। |
− | ततः पिबत्सु तत्कालं देवेष्वभृतमीप्सितम्। | + | राहुः विबुधरूपेण दानवः प्रापिबत्तदा॥ 1-19-4 |
− | | + | तस्य कण्ठमनुप्राप्ते दानवस्यामृते तदा। |
− | राहुः विबुधरूपेण दानवः प्रापिबत्तदा॥ 1-19-4 | + | आख्यातं चन्द्रसूर्याभ्यां सुराणां हितकाम्यया॥ 1-19-5 |
− | | + | ततो भगवता तस्य शिरश्छिन्नमलंकृतम्। |
− | तस्य कण्ठमनुप्राप्ते दानवस्यामृते तदा। | + | चक्रायुधेन चक्रेण पिबतोऽमृतमोजसा॥ 1-19-6 |
− | | + | तच्छैलशृङ्गप्रतिमं दानवस्य शिरो महत्। |
− | आख्यातं चन्द्रसूर्याभ्यां सुराणां हितकाम्यया॥ 1-19-5 | + | चक्रच्छिन्नं खमुत्पत्य ननादातिभयंकरम्॥ 1-19-7 |
− | | + | तत्कबन्धं पपातास्य विस्फुरद्धरणीतले। |
− | ततो भगवता तस्य शिरश्छिन्नमलंकृतम्। | + | सपर्वतवनद्वीपां दैत्यस्याकम्पयन्महीम्॥ 1-19-8 |
− | | + | ततो वैरविनिर्बन्धः कृतो राहुमुखेन वै। |
− | चक्रायुधेन चक्रेण पिबतोऽमृतमोजसा॥ 1-19-6 | + | शाश्वतश्चन्द्रसूर्याभ्यां ग्रसत्यद्यापि चैव तौ॥ 1-19-9 |
− | | + | विहाय भगवांश्चापि स्त्रीरूपमतुलं हरिः। |
− | तच्छैलशृङ्गप्रतिमं दानवस्य शिरो महत्। | + | नानाप्रहरणैर्भीमैर्दानवान्समकम्पयत्॥ 1-19-10 |
− | | + | ततः प्रवृत्तः संग्रामः समीपे लवणाम्भसः। |
− | चक्रच्छिन्नं खमुत्पत्य ननादातिभयंकरम्॥ 1-19-7 | + | सुराणामसुराणां च सर्वघोरतरो महान्॥ 1-19-11 |
− | | + | प्रासाः च विपुलास्तीक्ष्णा न्यपतन्त सहस्रशः। |
− | तत्कबन्धं पपातास्य विस्फुरद्धरणीतले। | + | तोमराः च सुतीक्ष्णाग्राः शस्त्राणि विविधानि च॥ 1-19-12 |
− | | + | ततोऽसुराश्चक्रभिन्ना वमन्तो रुधिरं बहु। |
− | सपर्वतवनद्वीपां दैत्यस्याकम्पयन्महीम्॥ 1-19-8 | + | असिशक्तिगदारुग्णा निपेतुर्धरणीतले॥ 1-19-13 |
− | | + | छिन्नानि पट्टिशैः चैव शिरांसि युधि दारुणैः। |
− | ततो वैरविनिर्बन्धः कृतो राहुमुखेन वै। | + | तप्तकाञ्चनमालीनि निपेतुरनिशं तदा॥ 1-19-14 |
− | | + | रुधिरेणानुलिप्ताङ्गा निहताश्च महासुराः। |
− | शाश्वतश्चन्द्रसूर्याभ्यां ग्रसत्यद्यापि चैव तौ॥ 1-19-9 | + | अद्रीणामिव कूटानि धातुरक्तानि शेरते॥ 1-19-15 |
− | | + | हाहाकारः समभवत्तत्र तत्र सहस्रशः। |
− | विहाय भगवांश्चापि स्त्रीरूपमतुलं हरिः। | + | अन्योन्यं छिन्दतां शस्त्रैरादित्ये लोहितायति॥ 1-19-16 |
− | | + | परिघैः आयसैस्तीक्ष्णैः संनिकर्षे च मुष्टिभिः। |
− | नानाप्रहरणैर्भीमैर्दानवान्समकम्पयत्॥ 1-19-10 | + | निघ्नतां समरेऽन्योन्यं शब्दो दिवमिवास्पृशत्॥ 1-19-17 |
− | | + | छिन्धि भिन्धि प्रधाव त्वं पातयाभिसरेति च। |
− | ततः प्रवृत्तः संग्रामः समीपे लवणाम्भसः। | + | व्यश्रूयन्त महाघोराः शब्दास्तत्र समन्ततः॥ 1-19-18 |
− | | + | एवं सुतुमुले युद्धे वर्तमाने महाभये। |
− | सुराणामसुराणां च सर्वघोरतरो महान्॥ 1-19-11 | + | नरनारायणौ देवौ समाजग्मतुराहवम्॥ 1-19-19 |
− | | + | तत्र दिव्यं धनुर्दृष्ट्वा नरस्य भगवानपि। |
− | प्रासाः च विपुलास्तीक्ष्णा न्यपतन्त सहस्रशः। | + | चिन्तयामास तच्चक्रं विष्णुर्दानवसूदनम्॥ 1-19-20 |
− | | + | ततोऽम्बराच्चिन्तितमात्रमागतं महाप्रभं चक्रममित्रतापनम्। |
− | तोमराः च सुतीक्ष्णाग्राः शस्त्राणि विविधानि च॥ 1-19-12 | + | विभावसोस्तुल्यमकुण्ठमण्डलं सुदर्शनं संयति भीमदर्शनम्॥ 1-19-21 |
− | | + | तदागतं ज्वलितहुताशनप्रभं भयंकरं करिकरबाहुरच्युतः। |
− | ततोऽसुराश्चक्रभिन्ना वमन्तो रुधिरं बहु। | + | मुमोच वै प्रबलवदुग्रवेगवान्महाप्रभं परनगरावदारणम्॥ 1-19-22 |
− | | + | तदन्तकज्वलनसमानवर्चसं पुनः पुनर्न्यपतत वेगवत्तदा। |
− | असिशक्तिगदारुग्णा निपेतुर्धरणीतले॥ 1-19-13 | + | विदारयद्दितिदनुजान्सहस्रशः करेरितं पुरुषवरेण संयुगे॥ 1-19-23 |
− | | + | दहत्क्वचिज्ज्वलन इवावलेलिहत्प्रसह्य तानसुरगणान्न्यकृन्तत। |
− | छिन्नानि पट्टिशैः चैव शिरांसि युधि दारुणैः। | + | प्रवेरितं वियति मुहुः क्षितौ तथा पपौ रणे रुधिरमथो पिशाचवत्॥ 1-19-24 |
− | | + | तथासुरा गिरिभिरदीनचेतसो मुहुर्मुहुः सुरगणमार्दयंस्तदा। |
− | तप्तकाञ्चनमालीनि निपेतुरनिशं तदा॥ 1-19-14 | + | महाबला विगलितमेघवर्चसः सहस्रशो गगनमभिप्रपद्य ह॥ 1-19-25 |
− | | + | अथाम्बराद्भयजननाः प्रपेदिरे सपादपा बहुविधमेघरूपिणः। |
− | रुधिरेणानुलिप्ताङ्गा निहताश्च महासुराः। | + | महाद्रयः परिगलिताग्रसानवः परस्परं द्रुतमभिहत्य सस्वनाः॥ 1-19-26 |
− | | + | ततो मही प्रविचलिता सकानना महाद्रिपाताभिहता समन्ततः। |
− | अद्रीणामिव कूटानि धातुरक्तानि शेरते॥ 1-19-15 | + | परस्परं भृशमभिगर्जतां मुहू रणाजिरे भृशमभिसम्प्रवर्तिते॥ 1-19-27 |
− | | + | नरस्ततो वरकनकाग्रभूषणैर्महेषुभिर्गगनपथं समावृणोत्। |
− | हाहाकारः समभवत्तत्र तत्र सहस्रशः। | + | विदारयन्गिरिशिखराणि पत्रिभिः महाभयेऽसुरगणविग्रहे तदा॥ 1-19-28 |
− | | + | ततो महीं लवणजलं च सागरं महासुराः प्रविविशुरर्दिताः सुरैः। |
− | अन्योन्यं छिन्दतां शस्त्रैरादित्ये लोहितायति॥ 1-19-16 | + | वियद्गतं ज्वलितहुताशनप्रभं सुदर्शनं परिकुपितं निशम्य ते॥ 1-19-29 |
− | | + | ततः सुरैर्विजयमवाप्य मन्दरः स्वमेव देशं गमितः सुपूजितः। |
− | परिघैः आयसैस्तीक्ष्णैः संनिकर्षे च मुष्टिभिः। | + | विनाद्य खं दिवमपि चैव सर्वशः ततो गताः सलिलधरा यथागतम्॥ 1-19-30 |
− | | + | ततोऽमृतं सुनिहितमेव चक्रिरे सुराः परां मुदमभिगम्य पुष्कलाम्। |
− | निघ्नतां समरेऽन्योन्यं शब्दो दिवमिवास्पृशत्॥ 1-19-17 | + | ददौ च तं निधिममृतस्य रक्षितुं किरीटिने बलभिद् अथामरैः सह॥ 1-19-31 |
− | | + | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि अमृतमन्थनसमाप्तिर्नामैकोनविंशोऽध्यायः॥ 19 ॥ |
− | छिन्धि भिन्धि प्रधाव त्वं पातयाभिसरेति च। | + | [[:Category:Devtas drink nectar|''Devtas drink nectar'']] [[:Category:Devtas|''Devtas'']] [[:Category:nectar|''nectar'']] |
− | | + | [[:Category:amrutpan|''amrutpan'']] [[:Category:devasura sangram|''devasura sangram'']] |
− | व्यश्रूयन्त महाघोराः शब्दास्तत्र समन्ततः॥ 1-19-18 | |
− | | |
− | एवं सुतुमुले युद्धे वर्तमाने महाभये। | |
− | | |
− | नरनारायणौ देवौ समाजग्मतुराहवम्॥ 1-19-19 | |
− | | |
− | तत्र दिव्यं धनुर्दृष्ट्वा नरस्य भगवानपि। | |
− | | |
− | चिन्तयामास तच्चक्रं विष्णुर्दानवसूदनम्॥ 1-19-20 | |
− | | |
− | ततोऽम्बराच्चिन्तितमात्रमागतं महाप्रभं चक्रममित्रतापनम्। | |
− | | |
− | विभावसोस्तुल्यमकुण्ठमण्डलं सुदर्शनं संयति भीमदर्शनम्॥ 1-19-21 | |
− | | |
− | तदागतं ज्वलितहुताशनप्रभं भयंकरं करिकरबाहुरच्युतः। | |
− | | |
− | मुमोच वै प्रबलवदुग्रवेगवान्महाप्रभं परनगरावदारणम्॥ 1-19-22 | |
− | | |
− | तदन्तकज्वलनसमानवर्चसं पुनः पुनर्न्यपतत वेगवत्तदा। | |
− | | |
− | विदारयद्दितिदनुजान्सहस्रशः करेरितं पुरुषवरेण संयुगे॥ 1-19-23 | |
− | | |
− | दहत्क्वचिज्ज्वलन इवावलेलिहत्प्रसह्य तानसुरगणान्न्यकृन्तत। | |
− | | |
− | प्रवेरितं वियति मुहुः क्षितौ तथा पपौ रणे रुधिरमथो पिशाचवत्॥ 1-19-24 | |
− | | |
− | तथासुरा गिरिभिरदीनचेतसो मुहुर्मुहुः सुरगणमार्दयंस्तदा। | |
− | | |
− | महाबला विगलितमेघवर्चसः सहस्रशो गगनमभिप्रपद्य ह॥ 1-19-25 | |
− | | |
− | अथाम्बराद्भयजननाः प्रपेदिरे सपादपा बहुविधमेघरूपिणः। | |
− | | |
− | महाद्रयः परिगलिताग्रसानवः परस्परं द्रुतमभिहत्य सस्वनाः॥ 1-19-26 | |
− | | |
− | ततो मही प्रविचलिता सकानना महाद्रिपाताभिहता समन्ततः। | |
− | | |
− | परस्परं भृशमभिगर्जतां मुहू रणाजिरे भृशमभिसम्प्रवर्तिते॥ 1-19-27 | |
− | | |
− | नरस्ततो वरकनकाग्रभूषणैर्महेषुभिर्गगनपथं समावृणोत्। | |
− | | |
− | विदारयन्गिरिशिखराणि पत्रिभिः महाभयेऽसुरगणविग्रहे तदा॥ 1-19-28 | |
− | | |
− | ततो महीं लवणजलं च सागरं महासुराः प्रविविशुरर्दिताः सुरैः। | |
− | | |
− | वियद्गतं ज्वलितहुताशनप्रभं सुदर्शनं परिकुपितं निशम्य ते॥ 1-19-29 | |
− | | |
− | ततः सुरैर्विजयमवाप्य मन्दरः स्वमेव देशं गमितः सुपूजितः। | |
− | | |
− | विनाद्य खं दिवमपि चैव सर्वशः ततो गताः सलिलधरा यथागतम्॥ 1-19-30 | |
− | | |
− | ततोऽमृतं सुनिहितमेव चक्रिरे सुराः परां मुदमभिगम्य पुष्कलाम्। | |
− | | |
− | ददौ च तं निधिममृतस्य रक्षितुं किरीटिने बलभिद् अथामरैः सह॥ 1-19-31 | |
− | | |
− | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि अमृतमन्थनसमाप्तिर्नामैकोनविंशोऽध्यायः॥ 19 ॥ | |