Line 1: |
Line 1: |
− | सौतिरुवाच
| |
| | | |
− | शप्तस्तु भृगुणा वह्निः क्रुद्धो वाक्यमथाब्रवीत्।
| |
| | | |
− | किमिदं साहसं ब्रह्मन्कृतवानसि मां प्रति॥ 1-7-1
| |
| | | |
− | धर्मे प्रयतमानस्य सत्यं च वदतः समम्। | + | सौतिरुवाच |
− | | + | शप्तस्तु भृगुणा वह्निः क्रुद्धो वाक्यमथाब्रवीत्। |
− | पृष्टो यदब्रवं सत्यं व्यभिचारोऽत्र को मम॥ 1-7-2 | + | किमिदं साहसं ब्रह्मन्कृतवानसि मां प्रति॥ 1-7-1 |
− | | + | धर्मे प्रयतमानस्य सत्यं च वदतः समम्। |
− | पृष्टो हि साक्षी यः साक्ष्यं जानानोऽप्यन्यथावदेत्। | + | पृष्टो यदब्रवं सत्यं व्यभिचारोऽत्र को मम॥ 1-7-2 |
− | | + | पृष्टो हि साक्षी यः साक्ष्यं जानानोऽप्यन्यथावदेत्। |
− | स पूर्वानात्मनः सप्त कुले हन्यात्तथा परान्॥ 1-7-3 | + | स पूर्वानात्मनः सप्त कुले हन्यात्तथा परान्॥ 1-7-3 |
− | | + | यश्च कार्यार्थतत्त्वज्ञो जानानोऽपि न भाषते। |
− | यश्च कार्यार्थतत्त्वज्ञो जानानोऽपि न भाषते। | + | सोऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः॥ 1-7-4 |
− | | + | शक्तोऽहमपि शप्तुं त्वां मान्यास्तु ब्राह्मणा मम। |
− | सोऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः॥ 1-7-4 | + | जानतोऽपि च ते ब्रह्मन्कथयिष्ये निबोध तत्॥ 1-7-5 |
− | | + | योगेन बहुधात्मानं कृत्वा तिष्ठामि मूर्तिषु। |
− | शक्तोऽहमपि शप्तुं त्वां मान्यास्तु ब्राह्मणा मम। | + | अग्निहोत्रेषु सत्रेषु क्रियासु च मखेषु च॥ 1-7-6 |
− | | + | वेदोक्तेन विधानेन मयि यद्धूयते हविः। |
− | जानतोऽपि च ते ब्रह्मन्कथयिष्ये निबोध तत्॥ 1-7-5 | + | देवताः पितरश्चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै॥ 1-7-7 |
− | | + | आपो देवगणाः सर्वे आपः पितृगणास्तथा। |
− | योगेन बहुधात्मानं कृत्वा तिष्ठामि मूर्तिषु। | + | दर्शश्च पौर्णमासश्च देवानां पितृभिः सह॥ 1-7-8 |
− | | + | देवताः पितरस्तस्मात्पितरश्चापि देवताः। |
− | अग्निहोत्रेषु सत्रेषु क्रियासु च मखेषु च॥ 1-7-6 | + | एकीभूताश्च दृश्यन्ते[पूज्यन्ते] पृथक्त्वेन च पर्वसु॥ 1-7-9 |
− | | + | देवताः पितरश्चैव भुञ्जते मयि यद्धुतम्। |
− | वेदोक्तेन विधानेन मयि यद्धूयते हविः। | + | देवतानां पितॄणां च मुखमेतदहं स्मृतम्॥ 1-7-10 |
− | | + | अमावास्यां हि पितरः पौर्णमास्यां हि देवताः। |
− | देवताः पितरश्चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै॥ 1-7-7 | + | मन्मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः॥ 1-7-11 |
− | | + | सर्वभक्षः कथं त्वेषां भविष्यामि मुखं त्वहम्। |
− | आपो देवगणाः सर्वे आपः पितृगणास्तथा। | + | सौतिरुवाच |
− | | + | चिन्तयित्वा ततो वह्निश्चक्रे संहारमात्मनः॥ 1-7-12 |
− | दर्शश्च पौर्णमासश्च देवानां पितृभिः सह॥ 1-7-8 | + | द्विजानामग्निहोत्रेषु यज्ञसत्रक्रियासु च। |
− | | + | निरोंकारवषट्काराः स्वधास्वाहाविवर्जिताः॥ 1-7-13 |
− | देवताः पितरस्तस्मात्पितरश्चापि देवताः। | + | विनाग्निना प्रजाः सर्वास्तत आसन्सुदुःखिताः। |
− | | + | अथर्षयः समुद्विग्ना देवान्गत्वाब्रुवन्वचः॥ 1-7-14 |
− | एकीभूताश्च दृश्यन्ते[पूज्यन्ते] पृथक्त्वेन च पर्वसु॥ 1-7-9 | + | अग्निनाशात्क्रियाभ्रंशाद्भ्रान्ता लोकास्त्रयोऽनघाः। |
− | | + | विधद्ध्वमत्र यत्कार्यं न स्यात्कालात्ययो यथा॥ 1-7-15 |
− | देवताः पितरश्चैव भुञ्जते मयि यद्धुतम्। | + | अथर्षयश्च देवाश्च ब्रह्माणमुपगम्य तु। |
− | | + | अग्नेरावेदयञ्छापं क्रियासंहारमेव च॥ 1-7-16 |
− | देवतानां पितॄणां च मुखमेतदहं स्मृतम्॥ 1-7-10 | + | भृगुणा वै महाभाग शप्तोऽग्निः कारणान्तरे। |
− | | + | कथं देवमुखो भूत्वा यज्ञभागाग्रभुक्तथा॥ 1-7-17 |
− | अमावास्यां हि पितरः पौर्णमास्यां हि देवताः। | + | हुतभुक्सर्वलोकेषु सर्वभक्षत्वमेष्यति। |
− | | + | श्रुत्वा तु तद्वचस्तेषामग्निमाहूय विश्वकृत्॥ 1-7-18 |
− | मन्मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः॥ 1-7-11 | + | उवाच वचनं श्लक्ष्णं भूतभावनमव्ययम्। |
− | | + | लोकानामिह सर्वेषां त्वं कर्ता चान्त एव च॥ 1-7-19 |
− | सर्वभक्षः कथं त्वेषां भविष्यामि मुखं त्वहम्। | + | त्वं धारयसि लोकांस्त्रीन्क्रियाणां च प्रवर्तकः। |
− | | + | स तथा कुरु लोकेश नोच्छिद्येरन्यथा क्रियाः॥ 1-7-20 |
− | सौतिरुवाच | + | कस्मादेवं विमूढस्त्वमीश्वरः सन्हुताशन। |
− | | + | त्वं पवित्रं सदा लोके सर्वभूतगतिश्च ह॥ 1-7-21 |
− | चिन्तयित्वा ततो वह्निश्चक्रे संहारमात्मनः॥ 1-7-12 | + | न त्वं सर्वशरीरेण सर्वभक्षत्वमेष्यसि। |
− | | + | अपाने ह्यर्चिषो यास्ते सर्वं भोक्ष्यन्ति ताः शिखिन्॥ 1-7-22 |
− | द्विजानामग्निहोत्रेषु यज्ञसत्रक्रियासु च। | + | क्रव्यादा च तनुर्या ते सा सर्वं भक्षयिष्यति। |
− | | + | यथा सूर्यांशुभिः स्पृष्टं सर्वं शुचि विभाव्यते॥ 1-7-23 |
− | निरोंकारवषट्काराः स्वधास्वाहाविवर्जिताः॥ 1-7-13 | + | तथा त्वदर्चिर्निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति। |
− | | + | त्वमग्ने परमं तेजः स्वप्रभावाद्विनिर्गतम्॥ 1-7-24 |
− | विनाग्निना प्रजाः सर्वास्तत आसन्सुदुःखिताः। | + | स्वतेजसैव तं शापं कुरु सत्यमृषेर्विभो। |
− | | + | देवानां चात्मनो भागं गृहाण त्वं मुखे हुतम्॥ 1-7-25 |
− | अथर्षयः समुद्विग्ना देवान्गत्वाब्रुवन्वचः॥ 1-7-14 | + | सौतिरुवाच |
− | | + | एवमस्त्विति तं वह्निः प्रत्युवाच पितामहम्। |
− | अग्निनाशात्क्रियाभ्रंशाद्भ्रान्ता लोकास्त्रयोऽनघाः। | + | जगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः॥ 1-7-26 |
− | | + | देवर्षयः च मुदितास्ततो जग्मुर्यथागतम्। |
− | विधद्ध्वमत्र यत्कार्यं न स्यात्कालात्ययो यथा॥ 1-7-15 | + | ऋषयश्च यथापूर्वं क्रियाः सर्वाः प्रचक्रिरे॥ 1-7-27 |
− | | + | दिवि देवा मुमुदिरे भूतसङ्घाश्च लौकिकाः। |
− | अथर्षयश्च देवाश्च ब्रह्माणमुपगम्य तु। | + | अग्निश्च परमां प्रीतिमवाप हतकल्मषः॥ 1-7-28 |
− | | + | एवं स भगवाञ्छापं लेभेऽग्निर्भृगुतः पुरा। |
− | अग्नेरावेदयञ्छापं क्रियासंहारमेव च॥ 1-7-16 | + | एवमेष पुरावृत्त इतिहासोऽग्निशापजः। |
− | | + | पुलोम्नश्च विनाशोऽयं च्यवनस्य च सम्भवः॥ 1-7-29 |
− | भृगुणा वै महाभाग शप्तोऽग्निः कारणान्तरे। | + | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि पौलोमपर्वणि अग्निशापमोचने सप्तमोऽध्यायः॥ 7 ॥ |
− | | + | [[:Category:Agnidev|''Agnidev'']] [[:Category:sacrifice|''sacrifice'']] [[:Category:withdraw|''withdraw'']] |
− | कथं देवमुखो भूत्वा यज्ञभागाग्रभुक्तथा॥ 1-7-17 | + | [[:Category:anger|''anger'']] [[:Category:curse|''curse'']] [[:Category:Shaap|''Shaap'']] [[:Category:limit|''limit'']] |
− | | + | [[:Category:Bhrigu|''Bhrigu'']] [[:Category:Brahma|''Brahma'']] [[:Category:pleases|''pleases'']] |
− | हुतभुक्सर्वलोकेषु सर्वभक्षत्वमेष्यति। | + | [[:Category:शाप|''शाप'']] [[:Category:कुपित|''कुपित'']] [[:Category:अदृश्य|''अदृश्य'']] [[:Category:ब्रह्मा|''ब्रह्मा'']] |
− | | + | [[:Category:संकुचित|''संकुचित'']] [[:Category:प्रसन्न|''प्रसन्न'']] |
− | श्रुत्वा तु तद्वचस्तेषामग्निमाहूय विश्वकृत्॥ 1-7-18 | |
− | | |
− | उवाच वचनं श्लक्ष्णं भूतभावनमव्ययम्। | |
− | | |
− | लोकानामिह सर्वेषां त्वं कर्ता चान्त एव च॥ 1-7-19 | |
− | | |
− | त्वं धारयसि लोकांस्त्रीन्क्रियाणां च प्रवर्तकः। | |
− | | |
− | स तथा कुरु लोकेश नोच्छिद्येरन्यथा क्रियाः॥ 1-7-20 | |
− | | |
− | कस्मादेवं विमूढस्त्वमीश्वरः सन्हुताशन। | |
− | | |
− | त्वं पवित्रं सदा लोके सर्वभूतगतिश्च ह॥ 1-7-21 | |
− | | |
− | न त्वं सर्वशरीरेण सर्वभक्षत्वमेष्यसि। | |
− | | |
− | अपाने ह्यर्चिषो यास्ते सर्वं भोक्ष्यन्ति ताः शिखिन्॥ 1-7-22 | |
− | | |
− | क्रव्यादा च तनुर्या ते सा सर्वं भक्षयिष्यति। | |
− | | |
− | यथा सूर्यांशुभिः स्पृष्टं सर्वं शुचि विभाव्यते॥ 1-7-23 | |
− | | |
− | तथा त्वदर्चिर्निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति। | |
− | | |
− | त्वमग्ने परमं तेजः स्वप्रभावाद्विनिर्गतम्॥ 1-7-24 | |
− | | |
− | स्वतेजसैव तं शापं कुरु सत्यमृषेर्विभो। | |
− | | |
− | देवानां चात्मनो भागं गृहाण त्वं मुखे हुतम्॥ 1-7-25 | |
− | | |
− | सौतिरुवाच | |
− | | |
− | एवमस्त्विति तं वह्निः प्रत्युवाच पितामहम्। | |
− | | |
− | जगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः॥ 1-7-26 | |
− | | |
− | देवर्षयः च मुदितास्ततो जग्मुर्यथागतम्। | |
− | | |
− | ऋषयश्च यथापूर्वं क्रियाः सर्वाः प्रचक्रिरे॥ 1-7-27 | |
− | | |
− | दिवि देवा मुमुदिरे भूतसङ्घाश्च लौकिकाः। | |
− | | |
− | अग्निश्च परमां प्रीतिमवाप हतकल्मषः॥ 1-7-28 | |
− | | |
− | एवं स भगवाञ्छापं लेभेऽग्निर्भृगुतः पुरा। | |
− | | |
− | एवमेष पुरावृत्त इतिहासोऽग्निशापजः। | |
− | | |
− | पुलोम्नश्च विनाशोऽयं च्यवनस्य च सम्भवः॥ 1-7-29 | |
− | | |
− | इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि पौलोमपर्वणि अग्निशापमोचने सप्तमोऽध्यायः॥ 7 ॥ | |