Chhala (छलः)

From Dharmawiki
Jump to navigation Jump to search

तत्त्रिविधं वाक्छलं सामान्यच्छलं उपचारच्छलं च इति ॥११॥ {छलभेदौद्देशसूत्रम्}

  1. Vakchhala

    Consists in assuming a meaning other than that intended to be conveyed by a word अविशेषाभिहिते अर्थे वक्तुः अभिप्रायातर्थान्तरकल्पना वाक्छलम् ॥१२॥ {वाक्छललक्षणम्} from second line until vakchalam iti.[1]

  2. Samanya chhala

    Generalizing form of chhala consists in the urging of an absurd signification, which is rendered possible by the use of a too generic term. सम्भवतः अर्थस्य अतिसामान्ययोगातसम्भूतार्थकल्पना सामान्यच्छलम् ॥१३॥ {सामान्यच्छललक्षणम्} Begin bhashya till chala miti.

  3. Upachara Chhala

    धर्मविकल्पनिर्देशे अर्थसद्भावप्रतिषेधः उपचारच्छलम् ॥१४॥ {उपचारच्छललक्षणम्} Yatha mancha ... upachara chalam

References

  1. Pt. Gangadhara Sastri Tailanga. (1896) The Nyayasutras with Vatsayana's Bhashya and Extracts from the Nyayavarttika and the Tatparyatika. (Page 48 of PDF) Benares : E. J. Lazarus & Co