Adiparva Adhyaya 37 (आदिपर्वणि अध्यायः ३७)
सौतिरुवाच
मातुः सकाशात्तं शापं श्रुत्वा वै पन्नगोत्तमः।
वासुकिश्चिन्तयामास शापोऽयं न भवेत्कथम्॥ 1-37-1
ततः स मन्त्रयामास भ्रातृभिः सह सर्वशः।
ऐरावतप्रभृतिभिः सर्वधर्मपरायणैः॥ 1-37-2
वासुकिरुवाच
अयं शापो यथोद्दिष्टो विदितं वस्तथानघाः।
तस्य शापस्य मोक्षार्थं मन्त्रयित्वा यतामहे॥ 1-37-3
सर्वेषामेव शापानां प्रतिघातो हि विद्यते।
न तु मात्राभिशप्तानां मोक्षः क्वचन विद्यते॥ 1-37-4
अव्ययस्याप्रमेयस्य सत्यस्य च तथाग्रतः।
शप्ता इत्येव मे श्रुत्वा जायते हृदि वेपथुः॥ 1-37-5
नूनं सर्वविनाशोऽयमस्माकं समुपागतः।
न ह्येतां सोऽव्ययो देवः शपन्तीं प्रत्यषेधयत्॥ 1-37-6
तस्मात्सम्मन्त्रयामोऽद्य भुजङ्गानामनामयम्।
यथा भवेद्धि सर्वेषां मा नः कालोऽत्यगादयम्॥ 1-37-7
सर्व एव हि नस्तावद्बुद्धिमन्तो विचक्षणाः।
अपि मन्त्रयमाणा हि हेतुं पश्याम मोक्षणे॥ 1-37-8
यथा नष्टं पुरा देवा गूढमग्निं गुहागतम्।
यथा स यज्ञो न भवेद्यथा वापि पराभवः॥ 1-37-9
जनमेजयस्य सर्पाणां विनाशकरणाय वै।
सौतिरुवाच
तथेत्युक्त्वा ततः सर्वे काद्रवेयाः समागताः॥ 1-37-10
समयं चक्रिरे तत्र मन्त्रबुद्धिविशारदाः।
एके तत्राब्रुवन्नागा वयं भूत्वा द्विजर्षभाः॥ 1-37-11
जनमेजयं तु भिक्षामो यज्ञस्ते न भवेदिति।
अपरे त्वब्रुवन्नागास्तत्र पण्डितमानिनः॥ 1-37-12
मन्त्रिणोऽस्य वयं सर्वे भविष्यामः सुसम्मताः।
स नः प्रक्ष्यति सर्वेषु कार्येष्वर्थविनिश्चयम्॥ 1-37-13
तत्र बुद्धिं प्रदास्यामो यथा यज्ञो निवर्त्स्यति।
स नो बहुमतान्राजा बुद्ध्या बुद्धिमतां वरः॥ 1-37-14
यज्ञार्थं प्रक्ष्यति व्यक्तं नेति वक्ष्यामहे वयम्।
दर्शयन्तो बहून्दोषान्प्रेत्य चेह च दारुणान्॥ 1-37-15
हेतुभिः कारणैश्चैव यथा यज्ञो भवेन्न सः।
अथवा य उपाध्यायः क्रतोस्तस्य भविष्यति॥ 1-37-16
सर्पसत्रविधानज्ञो राजकार्यहिते रतः।
तं गत्वा दशतां कश्चिद्भुजङ्गः स मरिष्यति॥ 1-37-17
तस्मिन्मृते यज्ञकारे क्रतुः स न भविष्यति।
ये चान्ये सर्पसत्रज्ञा भविष्यन्त्यस्य चर्त्विजः॥ 1-37-18
तांश्च सर्वान्दाशिष्यामः कृतमेवं भविष्यति।
अपरे त्वब्रुवन्नागा धर्मात्मानो दयालवः॥ 1-37-19
अबुद्धिरेषा भवतां ब्रह्महत्या न शोभनम्।
सम्यक्सद्धर्ममूला वै व्यसने शान्तिरुत्तमा॥ 1-37-20
अधर्मोत्तरता नाम कृत्स्नं व्यापादयेज्जगत्।
अपरे त्वब्रुवन्नागाः समिद्धं जातवेदसम्॥ 1-37-21
वर्षैर्निर्वापयिष्यामो मेघा भूत्वा सविद्युतः।
स्रुग्भाण्डं निशि गत्वा च ह्य[अ]परेभुजगोत्तमाः॥ 1-37-22
प्रमत्तानां हरन्त्वाशु विघ्न एवं भविष्यति।
यज्ञे वा भुजगास्तस्मिञ्छतशोऽथ सहस्रशः॥ 1-37-23
जनान्दशन्तु वै सर्वानेवं [सर्वे नैवं] त्रासो भविष्यति।
अथवा संस्कृतं भोज्यं दूषयन्तु भुजङ्गमः॥ 1-37-24
स्वेन मूत्रपुरीषेण सर्वभोज्यविनाशिना।
अपरे त्वब्रुवंस्तत्र ऋत्विजोऽस्य भवामहे॥ 1-37-25
यज्ञविघ्नं करिष्यामो दीयतां दक्षिणा इति।
वश्यतां च गतोऽसौ नः करिष्यति यथेप्सितम्॥ 1-37-26
अपरे त्वब्रुवंस्तत्र जले प्रक्रीडितं नृपम्।
गृहमानीय बध्नीमः क्रतुरेव भवेन्न सः॥ 1-37-27
अपरे त्वब्रुवंस्तत्र नागाः पण्डितमानिनः।
दशामस्तं प्रगृह्याशु कृतमेवं भविष्यति॥ 1-37-28
छिन्नं मूलमनर्थानां मृते तस्मिन्भविष्यति।
एषा नो नैष्ठिकी बुद्धिः सर्वेषामीक्षणश्रवः॥ 1-37-29
अथ यन्मन्यसे राजन्द्रुतं तत्संविधीयताम्।
इत्युक्त्वा समुदैक्षन्त वासुकिं पन्नगोत्तमम्॥ 1-37-30
वासुकिश्चापि संचिन्त्य तानुवाच भुजङ्गमान्।
नैषा वो नैष्ठिकी बुद्धिर्मता कर्तुं भुजङ्गमाः॥ 1-37-31
सर्वेषामेव मे बुद्धिः पन्नगानां न रोचते।
किं तत्र संविधातव्यं भवतां स्याद्धितं तु यत्॥ 1-37-32
श्रेयःप्रसाधनं मन्ये कश्यपस्य महात्मनः।
ज्ञातिवर्गस्य सौहार्दादात्मनश्च भुजङ्गमाः॥ 1-37-33
न च जानाति मे बुद्धिः किञ्चित्कर्तुं वचो हि वः।
मया हीदं विधातव्यं भवतां यद्धितं भवेत्।
अनेनाहं भृशं तप्ये गुणदोषौ मदाश्रयौ॥ 1-37-34
इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि आस्तीकपर्वणि वासुक्यादिमन्त्रणे सप्तत्रिंशोऽध्यायः॥ 37 ॥