Shrauta Yajnas (श्रौतयज्ञाः)
Srauta Yajnas are 14 in number. They are divided into two main groups of seven each : Haviryajnas and Somayajnas[1][2].
Gopatha Brahmana (1.5.23)[3] describes the Haviryajnas and Somayajnas as follows
अग्न्याधेयम् अग्निहोत्रं पौर्णमास्यमावास्ये । नवेष्टिश् चातुर्मास्यानि पशुबन्धो ऽत्र सप्तमः ॥ इत्य् एते हविर्यज्ञाः
अग्निष्टोमो ऽत्यग्निष्टोम उक्थ्यः षोडशिमांस् ततः । वाजपेयो ऽतिरात्रश् चाप्तोर्यामात्र सप्तमः ॥ इत्य् एते सुत्याः
Agnyadheyam and Navesti are given Gopatha Brahmana as one of the Haviryajnas, whereas according to Shabdakalpadruma[4] the following are given summarized in the tables
तत्र श्रौताग्निकृत्य- हविर्यज्ञाः सप्त । यथा । आग्न्याधानं तदेवाग्निहोत्रम् १ दर्शपौर्णमासौ २ पिण्डपितृ-यज्ञः ३ आग्रयणम् ४ चातुर्म्मास्यः ५ निरूढ-पशुबन्धः ६ सौत्रामणिः ७ ।
श्रौताग्निसप्तसंस्थाः । यथा । सोमयागः स एवाग्निष्टोमः १ अत्यग्निष्टोमः २ उक्थ्यः ३ षोडशी ४ वाजपेयः ५ स द्बिविधः संस्था कुरुश्च । अतिरात्रः ६ अप्तूर्य्यामः ७ ।
Agnyadhana is also a haviryajna according to Gautama Dharmasurtras (1.8.20)
अग्न्याधेयमग्निहोत्रं दर्शपूर्णमासावाग्रयणं चातुर्मास्यानि निरूढपशुबन्धः सौत्रामणीति सप्तहविर्यज्ञसम्स्थाः ॥
Here we see instead of Pindapitryajna Agnyadheya (also called Agnyadhana) yajna as one of the seven Haviryajnas.
हविर्यज्ञाः ॥ Haviryajnas
There are seven Haviryajnas as given below.
- अग्निहोत्रम् ॥ Agnihotra
- दर्शपूर्णमास ॥ Darsapurnamasa
- आग्रयण ॥ Agrayana
- पिण्डपितृयज्ञ ॥ Pindapitryajna
- चातुर्मास्य ॥ Chaturmasya
- निरूढपशुबन्ध ॥ Nirudha Pashubandha
- सौत्रामणी ॥ Sautramani
सोमयज्ञाः ॥ Somayajnas
There are seven Somayajnas as given below.
- अग्निष्टोम ॥ Agnistoma
- अत्यग्निष्टोम ॥ Atyagnistoma
- उक्थ्य ॥ Ukthya
- षोडशी ॥ Sodashi
- वाजपेय ॥ Vajapeya
- अतिरात्र ॥ Atiratra
- आप्तोर्याम ॥ Aptoryam
Brief Description of Haviryajnas
Agnihotra, is a term specifically applicable to the first and important vaidika yajnas classified among the seven Srauta karmas - हविर्यज्ञानि ॥ Haviryajnas (offering of havis is made) or homas. It is performed as a daily worship to Agni and also with an intent to fulfill any specific desire[5][6].
References
- ↑ Purkayastha, Dipanjona (2014) Ph. D Thesis from Assam University : A Study of the Asvalayana srauta sutra with reference to the principal sacrifices
- ↑ Introduction to Rituals (Vedic Heritage Portal)
- ↑ Gopatha Brahmana (Purvabhara Prapathaka 5)
- ↑ Shabdakalpadruma (See Haviryajnas under Yaga)
- ↑ http://www.hindupedia.com/en/Agnihotra#cite_note-1
- ↑ Venkateswara Rao. Potturi (2010) Paaramaathika Padakosam Hyderabad: Msko Books