Difference between revisions of "Stri Dharma (स्त्रीधर्मः)"
(Adding content with reference - to be edited) |
(Adding content with reference - to be edited) |
||
| Line 48: | Line 48: | ||
एवं वृत्तां सवर्णां स्त्रीं द्विजातिः पूर्वमारिणीम् । दाहयेदग्निहोत्रेण यज्ञपात्रैश्च धर्मवित् । । ५.१६७[१६५ं] । ।<ref>Manusmrti, [https://sa.wikisource.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%83/%E0%A4%AA%E0%A4%9E%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%83 Adhyaya 5]</ref> | एवं वृत्तां सवर्णां स्त्रीं द्विजातिः पूर्वमारिणीम् । दाहयेदग्निहोत्रेण यज्ञपात्रैश्च धर्मवित् । । ५.१६७[१६५ं] । ।<ref>Manusmrti, [https://sa.wikisource.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%83/%E0%A4%AA%E0%A4%9E%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%83 Adhyaya 5]</ref> | ||
| + | |||
| + | Subsistence | ||
| + | |||
| + | विधाय प्रोषिते वृत्तिं जीवेन्नियमं आस्थिता । प्रोषिते त्वविधायैव जीवेच्छिल्पैरगर्हितैः । । ९.७५ । ।<ref>Manusmrti, [https://sa.wikisource.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%83/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%83 Adhyaya 9]</ref> | ||
== References == | == References == | ||
<references /> | <references /> | ||
[[Category:Dharmas]] | [[Category:Dharmas]] | ||
Revision as of 21:21, 15 February 2022
 |
This article needs editing.
Add and improvise the content from reliable sources. |
Bhagavata Purana
According to the Bhagavata Purana, the duties of women who look upon their husband as a (veritable) deity are: rendering seva (सेवा | selfless service) to the husband, compliance to his wishes, friendliness to his relatives and ever-observance of the same vows as those of their husband.[1]
स्त्रीणां च पतिदेवानां तच्छुश्रूषानुकूलता । तद्बन्धुष्वनुवृत्तिश्च नित्यं तद्व्रतधारणम् ॥ २५॥[2] strīṇāṁ ca patidevānāṁ tacchuśrūṣānukūlatā । tadbandhuṣvanuvr̥ttiśca nityaṁ tadvratadhāraṇam ॥ 25॥
It says, a pious lady should keep the house clean by sweeping and plastering (with cowdung), and decorating it with auspicious coloured diagrams and pictures on the floor. She should adorn her person with ornaments and clean clothes and always keep the utensils etc in the house clean and polished. She should, at every time, abide by the desires, great or small, of her husband with modesty, self-control and address him lovingly in true yet pleasant words.[1]
सम्मार्जनोपलेपाभ्यां गृहमण्डलवर्तनैः । स्वयं च मण्डिता नित्यं परिमृष्टपरिच्छदा ॥ २६॥
कामैरुच्चावचैः साध्वी प्रश्रयेण दमेन च । वाक्यैः सत्यैः प्रियैः प्रेम्णा काले काले भजेत्पतिम् ॥ २७॥[2]
sammārjanopalepābhyāṁ gr̥hamaṇḍalavartanaiḥ । svayaṁ ca maṇḍitā nityaṁ parimr̥ṣṭaparicchadā ॥ 26॥
kāmairuccāvacaiḥ sādhvī praśrayeṇa damena ca । vākyaiḥ satyaiḥ priyaiḥ premṇā kāle kāle bhajetpatim ॥ 27॥
It further elaborates that, contented (with what she has), not covetous, diligent, knowing what is dharma (righteousness), sweet yet true in speech, careful, pious, affectionate - thus she should serve her husband who is not fallen (by committing any of the five major papas, viz. murder of a brahmana, drinking liquor, theft, adultery with his preceptor's wife and fellowship with a criminal of the above type.)[1]
सन्तुष्टालोलुपा दक्षा धर्मज्ञा प्रियसत्यवाक् । अप्रमत्ता शुचिः स्निग्धा पतिं त्वपतितं भजेत् ॥ २८॥[2] santuṣṭālolupā dakṣā dharmajñā priyasatyavāk । apramattā śuciḥ snigdhā patiṁ tvapatitaṁ bhajet ॥ 28॥
A woman who, as goddess Lakshmi would do to Lord Hari, serves her husband with a single minded devotion, regarding him as Lord Vishnu, would like Lakshmi in the company of Lord Vishnu, rejoice hereafter in the region of Hari (Vaikuntha) along with her husband who (through her devotion) has attained the resemblence of Hari (in form).[1]
या पतिं हरिभावेन भजेच्छ्रीरिव तत्परा । हर्यात्मना हरेर्लोके पत्या श्रीरिव मोदते ॥ २९॥[2] yā patiṁ haribhāvena bhajecchrīriva tatparā । haryātmanā harerloke patyā śrīriva modate ॥ 29॥
Manusmrti
बालया वा युवत्या वा वृद्धया वापि योषिता । न स्वातन्त्र्येण कर्तव्यं किं चिद्कार्यं गृहेष्वपि । । ५.१४७[१४५ं] । ।
बाल्ये पितुर्वशे तिष्ठेत्पाणिग्राहस्य यौवने । पुत्राणां भर्तरि प्रेते न भजेत्स्त्री स्वतन्त्रताम् । । ५.१४८[१४६ं] । ।
पित्रा भर्त्रा सुतैर्वापि नेच्छेद्विरहं आत्मनः । एषां हि विरहेण स्त्री गर्ह्ये कुर्यादुभे कुले । । ५.१४९[१४७ं] । ।
सदा प्रहृष्टया भाव्यं गृहकार्ये च दक्षया । सुसंस्कृतोपस्करया व्यये चामुक्तहस्तया । । ५.१५०[१४८ं] । ।
यस्मै दद्यात्पिता त्वेनां भ्राता वानुमते पितुः । तं शुश्रूषेत जीवन्तं संस्थितं च न लङ्घयेत् । । ५.१५१[१४९ं] । ।
अनृतावृतुकाले च मन्त्रसंस्कारकृत्पतिः । सुखस्य नित्यं दातेह परलोके च योषितः । । ५.१५३[१५१ं] । ।
विशीलः कामवृत्तो वा गुणैर्वा परिवर्जितः । उपचार्यः स्त्रिया साध्व्या सततं देववत्पतिः । । ५.१५४[१५२ं] । ।
नास्ति स्त्रीणां पृथग्यज्ञो न व्रतं नाप्युपोषणम् । पतिं शुश्रूषते येन तेन स्वर्गे महीयते । । ५.१५५[१५३ं] । ।
पाणिग्राहस्य साध्वी स्त्री जीवतो वा मृतस्य वा । पतिलोकं अभीप्सन्ती नाचरेत्किं चिदप्रियम् । । ५.१५६[१५४ं] । ।
कामं तु क्सपयेद्देहं पुष्पमूलफलैः शुभैः । न तु नामापि गृह्णीयात्पत्यौ प्रेते परस्य तु । । ५.१५७[१५५ं] । ।
आसीता मरणात्क्सान्ता नियता ब्रह्मचारिणी । यो धर्म एकपत्नीनां काङ्क्षन्ती तं अनुत्तमम् । । ५.१५८[१५६ं] । ।
अनेकानि सहस्राणि कुमारब्रह्मचारिणाम् । दिवं गतानि विप्राणां अकृत्वा कुलसंततिम् । । ५.१५९[१५७ं] । ।
मृते भर्तरि साढ्वी स्त्री ब्रह्मचर्ये व्यवस्थिता । स्वर्गं गच्छत्यपुत्रापि यथा ते ब्रह्मचारिणः । । ५.१६०[१५८ं] । । (refer 161 to 164 also)
पतिं या नाभिचरति मनोवाग्देहसंयुता । सा भर्तृलोकं आप्नोति सद्भिः साध्वीति चोच्यते । । ५.१६५[१६३ं] । ।
अनेन नारी वृत्तेन मनोवाग्देहसंयता । इहाग्र्यां कीर्तिं आप्नोति पतिलोकं परत्र च । । ५.१६६[१६४ं] । ।
एवं वृत्तां सवर्णां स्त्रीं द्विजातिः पूर्वमारिणीम् । दाहयेदग्निहोत्रेण यज्ञपात्रैश्च धर्मवित् । । ५.१६७[१६५ं] । ।[3]
Subsistence
विधाय प्रोषिते वृत्तिं जीवेन्नियमं आस्थिता । प्रोषिते त्वविधायैव जीवेच्छिल्पैरगर्हितैः । । ९.७५ । ।[4]