8,246
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Darshanas and Dharma (दर्शनानि धर्मः च) (view source)
Revision as of 14:47, 23 November 2018
, 14:47, 23 November 2018added content from Dr. Korada Subrahmanyamgaru's email.
धर्म is defined differently by different Darshanikas as follows
1. सांख्याः -- यागाद्यनुष्ठानजन्यः अन्तःकरणवृत्तिविशेषः धर्मः ।
2.सौगताः --- ज्ञानस्य संस्कार (वासना ) - विशेषः धर्मः ।
3.आर्हताः --- पुण्यविशेषजाताः देहारंभकाः पुद्गलाख्याः परमाणवः धर्मः
4.नैयायिकाः --- विहितकर्मानुष्ठानजन्यः अदृष्टापरनामधेयः आत्मविशेषगुणः धर्मः ।
5.मीमांसकैकदेशिनः --- अपूर्वः धर्मः ।
The above are summarized by Kumarilabhatta ( 195, चोदनासूत्रम् , श्लोकवार्तिकम् ) --
अन्तःकरणवृत्तौ वा वासनायां च चेतसः।
पुद्गलेषु च पुण्येषु नृगुणे’पूर्वजन्मनि ॥
6.केचन आगमानुयायिनः --- चैत्यवन्दनं धर्मः ।
7. भागवताः --- योगजन्यात्मसाक्षात्कारः धर्मः ।
8.ऐतिह्यवादिनः -- आचारः धर्मः ।
9.काणादाः --- अभ्युदयनिःश्रेयससिद्धेः हेतुभूतः धर्मः ।
10.केचन अभियुक्ताः --- सत्यमेव परमधर्मः ।
1. सांख्याः -- यागाद्यनुष्ठानजन्यः अन्तःकरणवृत्तिविशेषः धर्मः ।
2.सौगताः --- ज्ञानस्य संस्कार (वासना ) - विशेषः धर्मः ।
3.आर्हताः --- पुण्यविशेषजाताः देहारंभकाः पुद्गलाख्याः परमाणवः धर्मः
4.नैयायिकाः --- विहितकर्मानुष्ठानजन्यः अदृष्टापरनामधेयः आत्मविशेषगुणः धर्मः ।
5.मीमांसकैकदेशिनः --- अपूर्वः धर्मः ।
The above are summarized by Kumarilabhatta ( 195, चोदनासूत्रम् , श्लोकवार्तिकम् ) --
अन्तःकरणवृत्तौ वा वासनायां च चेतसः।
पुद्गलेषु च पुण्येषु नृगुणे’पूर्वजन्मनि ॥
6.केचन आगमानुयायिनः --- चैत्यवन्दनं धर्मः ।
7. भागवताः --- योगजन्यात्मसाक्षात्कारः धर्मः ।
8.ऐतिह्यवादिनः -- आचारः धर्मः ।
9.काणादाः --- अभ्युदयनिःश्रेयससिद्धेः हेतुभूतः धर्मः ।
10.केचन अभियुक्ताः --- सत्यमेव परमधर्मः ।