Changes

Jump to navigation Jump to search
m
no edit summary
Line 16: Line 16:     
===प्रमुख शैलियां===
 
===प्रमुख शैलियां===
 +
[[File:देवालय वास्तु - प्रमुख शैलियां.jpg|thumb|देवालय वास्तु - प्रमुख शैलियां]]
 
देववास्तु के अनुसार भारत के मंदिरों को साधारणतया तीन शैलियों में वर्गीकृत किया गया है -<ref>देवेन्द्र नाथ ओझा, [https://www.researchgate.net/publication/369142874_Daiv_Vastu_Ki_Vividha_Shailiyon_Ka_Vimarsh_deva_vastu_ki_vividha_sailiyom_ka_vimarsa देव वास्तु की विविध शैलियों का विमर्श], सन २०२०, सेंट्रल संस्कृत यूनिवर्सिटी, उत्तराखण्ड (पृ० ९६)।</ref>  
 
देववास्तु के अनुसार भारत के मंदिरों को साधारणतया तीन शैलियों में वर्गीकृत किया गया है -<ref>देवेन्द्र नाथ ओझा, [https://www.researchgate.net/publication/369142874_Daiv_Vastu_Ki_Vividha_Shailiyon_Ka_Vimarsh_deva_vastu_ki_vividha_sailiyom_ka_vimarsa देव वास्तु की विविध शैलियों का विमर्श], सन २०२०, सेंट्रल संस्कृत यूनिवर्सिटी, उत्तराखण्ड (पृ० ९६)।</ref>  
   −
#उत्तर भारत के मंदिर - नागर शैली
+
# उत्तर भारत के मंदिर - नागर शैली
 
#मध्यवर्ती भारत के मंदिर - चालुक्य अथवा बेसर-शैली
 
#मध्यवर्ती भारत के मंदिर - चालुक्य अथवा बेसर-शैली
 
#दक्षिण भारत के मंदिर - द्राविड़ शैली
 
#दक्षिण भारत के मंदिर - द्राविड़ शैली
Line 24: Line 25:  
नागरं द्राविणं चैव वेसरं च त्रिधा मतम्। कण्ठाद्यारभ्य वृत्तं यद् वेसरं चेति तत्स्मृतम्॥
 
नागरं द्राविणं चैव वेसरं च त्रिधा मतम्। कण्ठाद्यारभ्य वृत्तं यद् वेसरं चेति तत्स्मृतम्॥
   −
ग्रीवामारभ्य चाष्टास्रं विमानं द्राविडाख्यकम्। सर्वं वै रचुरस्त्रं यत् प्रासादं नागरं त्विदम्॥
+
ग्रीवामारभ्य चाष्टास्रं विमानं द्राविडाख्यकम्। सर्वं वै रचुरस्त्रं यत् प्रासादं नागरं त्विदम्॥ (समरांगण सूत्रधार)
    
'''नागर शैली'''
 
'''नागर शैली'''
 
+
[[File:देवालय वास्तु - मुख्य अंग.jpg|thumb|347x347px|देवालय वास्तु - प्रमुख अंग]]
 
नागर शब्द नगर से बना है। सर्वप्रथम नगर में निर्माण होने के कारण अथवा संख्या में बाहुल्य होने के कारण इन्हें नागर की संज्ञा दी गई है। शिल्पशास्त्र के अनुसार नागर मन्दिरों के आठ प्रमुख अंग हैं -  
 
नागर शब्द नगर से बना है। सर्वप्रथम नगर में निर्माण होने के कारण अथवा संख्या में बाहुल्य होने के कारण इन्हें नागर की संज्ञा दी गई है। शिल्पशास्त्र के अनुसार नागर मन्दिरों के आठ प्रमुख अंग हैं -  
   Line 39: Line 40:  
#कलश - शिखर का शीर्षभाग।
 
#कलश - शिखर का शीर्षभाग।
   −
'''द्रविड़ शैली'''
+
'''द्राविड़ शैली'''
   −
'''बेसर शैली'''
+
'''वेसर शैली'''
    
===शिखर प्रमाण===
 
===शिखर प्रमाण===
1,239

edits

Navigation menu