Difference between revisions of "Avyayibhava Samasa (अव्ययीभावसमासः)"
(Creating a new page) |
(Added Category) |
||
| Line 54: | Line 54: | ||
4. इष्टि पर्यन्तम् अधीते 4. आ हिमालयात् (भारतः) | 4. इष्टि पर्यन्तम् अधीते 4. आ हिमालयात् (भारतः) | ||
| + | [[Category:Vyakarana]] | ||
Revision as of 17:33, 12 September 2022
अव्ययीभावः (२-१-५ to २-१-२१)
अनव्ययं अव्ययं भवति => अव्ययीभावः (अव्यय+च्वि+भाव) सामासः
० अव्ययं विभक्ति-समीप-समृद्धि-व्यृद्धि-अर्थाभाव-अत्यय-असम्प्रति-शब्दप्रादुर्भाव- पश्चात-यथा-आनुपूर्व्य-यौगपद्य-सादृश्य-सम्पत्ति-साकल्य-अन्तवचनेषु(२-१-६) ।।
अव्यय in the meaning of विभक्ति,समीप,समृद्धि etc will get into समास with समर्थ-सुबन्त.
Eg : वैकुण्ठे => अधि वैकुण्ठं => अधिवैकुण्ठम् ।
कुम्भस्य समीपं => उप कुम्भम् = उपकुम्भम्
मक्षिकाणां अभावः => निर् माक्षिकम् => निर्माक्षिकम्
अभ्यास I
1.शक्तिं अनतिक्रम्य (यथा) 1. अर्थं अर्थं प्रति
2. 2.
3. 3.
4. यथाशक्ति 4. प्रत्यर्थं
1.रूपस्य योग्यम् (अनु) 1. साकल्येन तृणं अत्ति (स)
2. 2.
3. 3.
4. अनुरूपम् 4. सतृणम्
अभ्यास II
1.अग्नि पर्यन्तम् अधीते (स) 1. यथामति
2. 2.
3. 3.
4. साग्नि 4. मतिम् अनतिक्रम्य
1.निर्हिमम् 1. सबुसम् अत्ति
2. 2.
3. 3.
4. हिमस्य अत्ययः 4. साकल्येन बुसम् अत्ति
अभ्यास III
1. सेष्टि अधीते 1. आहिमालयम् (भारतः)
2. 2.
3. 3.
4. इष्टि पर्यन्तम् अधीते 4. आ हिमालयात् (भारतः)