1,815
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Line 614:
Line 614: − + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + − मूर्च्छितः पुनराश्वस्तः संजयं वाक्यमब्रवीत्॥ 1-1-225 − − धृतराष्ट्र उवाच संजयैवं गते प्राणांस्त्यक्तुमिच्छामि मा चिरम्। − − स्तोकं ह्यपि न पश्यामि फलं जीवितधारणे॥ 1-1-226 − − सौतिरुवाच तं तथावादिनं दीनं विलपन्तं महीपतिम्। − − निःश्वसन्तं यथा नागं मुह्यमानं पुनः पुनः। − − गावल्गणिरिदं धीमान्महार्थं वाक्यमब्रवीत्॥ 1-1-227 − − संजय उवाच श्रुतवानसि वै राजन्महोत्साहान्महाबलान्। − − द्वैपायनस्य वदतो नारदस्य च धीमतः॥ 1-1-228 − − महत्सु राजवंशेषु गुणैः समुदितेषु च। − − जातान्दिव्यास्त्रविदुषः शक्रप्रतिमतेजसः॥ 1-1-229 − − धर्मेण पृथिवीं जित्वा यज्ञैरिष्ट्वाप्तदक्षिणैः। − − अस्मिँल्लोके यशः प्राप्य ततः कालवशंगतान्॥ 1-1-230 − − शैब्यं महारथं वीरं सृञ्जयं जयतां वरम्। − − सुहोत्रं रन्तिदेवं च काक्षीवन्तम्महाद्युतिम्[मथौशिजम्]॥ 1-1-231 − − बाह्लीकं दमनं चैव[द्यं] शर्यातिमजितं नलम्। − − विश्वामित्रममित्रघ्नमम्बरीषं महाबलम्॥ 1-1-232 − − मरुत्तं मनुमिक्ष्वाकुं गयं भरतमेव च। − − रामं दाशरथिं चैव शशबिन्दुं भगीरथम्॥ 1-1-233 − − कृतवीर्यं महाभागं तथैव जनमेजयम्। − − ययातिं शुभकर्माणं देवैर्यो याजितः स्वयम्॥ 1-1-234 − − चैत्ययूपाङ्किता भूमिर्यस्येयं सवनाकरा। − − इति राज्ञां चतुर्विंशन्नारदेन सुरर्षिणा॥ 1-1-235 − − पुत्रशोकाभितप्ताय पुरा श्यैब्या[श्वैत्या]य कीर्तितम्। − − तेभ्यश्चान्ये गताः पूर्वं राजानो बलवत्तराः॥ 1-1-236 − − महारथा महात्मानः सर्वैः समुदिता गुणैः। − − पूरुः कुरुर्यदुः शूरो विष्वगश्वो महाद्युतिः॥ 1-1-237 − − अणुहो युवनाश्वश्च ककुत्स्थो विक्रमी रघुः। − − विजयो वीतिहोत्रोऽङ्गो भवः श्वेतो बृहद्गुरुः॥ 1-1-238 − − उशीनरः शतरथः कङ्को दुलिदुहो द्रुमः। − − दम्भोद्भवः परो वेनः सगरः संकृतिर्निमिः॥ 1-1-239 − − अजेयः परशुः पुण्ड्रः शम्भुर्देवावृधोऽनघः। − − देवाह्वयः सुप्रतिमः सुप्रतीको बृहद्रथः॥ 1-1-240 − − महोत्साहो विनीतात्मा सुक्रतुः नैषधो नलः। − − सत्यव्रतः शान्तभयः सुमित्रः सुबलः प्रभुः॥ 1-1-241 − − जानुजङ्घोऽनरण्योऽर्कः प्रियभृत्यः शुभ[चि]व्रतः। − − बलबन्धुर्निरामर्दः केतुशृङ्गो बृहद्बलः। − − धृष्टकेतुर्बृहत्केतुर्दीप्तकेतुर्निरामयः॥ 1-1-242 − − अवीक्षिच्चपलो धूर्तः कृतबन्धुर्दृढेषुधिः। − − महापुराणसम्भाव्यः प्रत्यङ्गः परहा श्रुतिः॥ 1-1-243 − − एते चान्ये च राजानः शतशोऽथ सहस्रशः। − − श्रूयन्ते शतशश्चान्ये संख्याताश्चैव पद्मशः॥ 1-1-244 − − हित्वा सुविपुलान्भोगान्बुद्धिमन्तोमहाबलाः। − − राजानो निधनं प्राप्तास्तव पुत्रा इव प्रभो॥ 1-1-245 − − येषां दिव्यानि कर्माणि विक्रमस्त्याग एव च। − − माहात्म्यमपि चास्तिक्यंसत्यंशौचं दयार्जवम्॥ 1-1-246 − − विद्वद्भिः कथ्यते लोके पुराणे कविसत्तमैः। − − सर्वर्द्धिगुणसम्पन्नास्ते चापि निधनं गताः॥ 1-1-247 − − तव पुत्रा दुरात्मानः प्रतप्ताश्चैव मन्युना। − − लुब्धा दुर्वृत्तभूयिष्ठा न ताञ्छोचितुमर्हसि॥ 1-1-248 − − श्रुतवानसि मेधावी बुद्धिमान्प्राज्ञसम्मतः। − − येषां शास्त्रानुगा बुद्धिर्न ते मुह्यन्ति भारत॥ 1-1-249 − − निग्रहानुग्रहौ चापि विदितौ ते नराधिप। − − नात्यन्तमेवानुवृत्तिः कार्या ते पुत्ररक्षणे॥ 1-1-250 − − भवितव्यं तथा तच्च नानुशोचितुमर्हसि। − − दैवं प्रज्ञाविशेषेण को निवर्तितुमर्हति॥ 1-1-251 − − विधातृविहितं मार्गं न कश्चिदतिवर्तते। − − कालमूलमिदं सर्वं भावाभावौ सुखासुखे॥ 1-1-252 − − कालः सृजति भूतानि कालः संहरते प्रजाः। − − कालः प्रजाः निर्दहति[संहरन्तं प्रजाः कालं] कालः शमयते पुनः॥ 1-1-253 − − कालो हि कुरुते भावान्सर्वलोके शुभाशुभान्। − − कालः संक्षिपते सर्वाः प्रजा विसृजते पुनः॥ 1-1-254 − − कालः सुप्तेषु जागर्ति कालो हि दुरतिक्रमः। − − कालः सर्वेषु भूतेषु चरत्यविधृतः समः॥ 1-1-255 − − अतीतानागता भावा ये च वर्तन्ति साम्प्रतम्। − − तान्कालनिर्मितान्बुद्धवा न संज्ञां हातुमर्हसि॥ 1-1-256 − − सौतिरुवाच इत्येवं पुत्रशोकार्तं धृतराष्ट्रं जनेश्वरम्। − − आश्वास्य स्वस्थमकरोत्सूतो गावल्गणिस्तदा॥ 1-1-257 − − अत्रोपनिषदं पुण्यां कृष्णद्वैपायनोऽब्रवीत्। − − विद्वद्भिः कथ्यते लोके पुराणे कविसत्तमैः॥ 1-1-258 − − भारताध्ययनं पुण्यमपि पादमधीयतः।
Adiparva Adhyaya 1 (आदिपर्वणि अध्यायः १) (view source)
Revision as of 12:22, 11 July 2019
, 12:22, 11 July 2019no edit summary
सौतिरुवाच इत्युक्त्वा धृतराष्ट्रोऽथ विलप्य बहुदुःखितः।
सौतिरुवाच इत्युक्त्वा धृतराष्ट्रोऽथ विलप्य बहुदुःखितः।
मूर्च्छितः पुनराश्वस्तः संजयं वाक्यमब्रवीत्॥ 1-1-225
धृतराष्ट्र उवाच संजयैवं गते प्राणांस्त्यक्तुमिच्छामि मा चिरम्।
स्तोकं ह्यपि न पश्यामि फलं जीवितधारणे॥ 1-1-226
सौतिरुवाच तं तथावादिनं दीनं विलपन्तं महीपतिम्।
निःश्वसन्तं यथा नागं मुह्यमानं पुनः पुनः।
गावल्गणिरिदं धीमान्महार्थं वाक्यमब्रवीत्॥ 1-1-227
संजय उवाच श्रुतवानसि वै राजन्महोत्साहान्महाबलान्।
द्वैपायनस्य वदतो नारदस्य च धीमतः॥ 1-1-228
महत्सु राजवंशेषु गुणैः समुदितेषु च।
जातान्दिव्यास्त्रविदुषः शक्रप्रतिमतेजसः॥ 1-1-229
धर्मेण पृथिवीं जित्वा यज्ञैरिष्ट्वाप्तदक्षिणैः।
अस्मिँल्लोके यशः प्राप्य ततः कालवशंगतान्॥ 1-1-230
शैब्यं महारथं वीरं सृञ्जयं जयतां वरम्।
सुहोत्रं रन्तिदेवं च काक्षीवन्तम्महाद्युतिम्[मथौशिजम्]॥ 1-1-231
बाह्लीकं दमनं चैव[द्यं] शर्यातिमजितं नलम्।
विश्वामित्रममित्रघ्नमम्बरीषं महाबलम्॥ 1-1-232
मरुत्तं मनुमिक्ष्वाकुं गयं भरतमेव च।
रामं दाशरथिं चैव शशबिन्दुं भगीरथम्॥ 1-1-233
कृतवीर्यं महाभागं तथैव जनमेजयम्।
ययातिं शुभकर्माणं देवैर्यो याजितः स्वयम्॥ 1-1-234
चैत्ययूपाङ्किता भूमिर्यस्येयं सवनाकरा।
इति राज्ञां चतुर्विंशन्नारदेन सुरर्षिणा॥ 1-1-235
पुत्रशोकाभितप्ताय पुरा श्यैब्या[श्वैत्या]य कीर्तितम्।
तेभ्यश्चान्ये गताः पूर्वं राजानो बलवत्तराः॥ 1-1-236
महारथा महात्मानः सर्वैः समुदिता गुणैः।
पूरुः कुरुर्यदुः शूरो विष्वगश्वो महाद्युतिः॥ 1-1-237
अणुहो युवनाश्वश्च ककुत्स्थो विक्रमी रघुः।
विजयो वीतिहोत्रोऽङ्गो भवः श्वेतो बृहद्गुरुः॥ 1-1-238
उशीनरः शतरथः कङ्को दुलिदुहो द्रुमः।
दम्भोद्भवः परो वेनः सगरः संकृतिर्निमिः॥ 1-1-239
अजेयः परशुः पुण्ड्रः शम्भुर्देवावृधोऽनघः।
देवाह्वयः सुप्रतिमः सुप्रतीको बृहद्रथः॥ 1-1-240
महोत्साहो विनीतात्मा सुक्रतुः नैषधो नलः।
सत्यव्रतः शान्तभयः सुमित्रः सुबलः प्रभुः॥ 1-1-241
जानुजङ्घोऽनरण्योऽर्कः प्रियभृत्यः शुभ[चि]व्रतः।
बलबन्धुर्निरामर्दः केतुशृङ्गो बृहद्बलः।
धृष्टकेतुर्बृहत्केतुर्दीप्तकेतुर्निरामयः॥ 1-1-242
अवीक्षिच्चपलो धूर्तः कृतबन्धुर्दृढेषुधिः।
महापुराणसम्भाव्यः प्रत्यङ्गः परहा श्रुतिः॥ 1-1-243
एते चान्ये च राजानः शतशोऽथ सहस्रशः।
श्रूयन्ते शतशश्चान्ये संख्याताश्चैव पद्मशः॥ 1-1-244
हित्वा सुविपुलान्भोगान्बुद्धिमन्तोमहाबलाः।
राजानो निधनं प्राप्तास्तव पुत्रा इव प्रभो॥ 1-1-245
येषां दिव्यानि कर्माणि विक्रमस्त्याग एव च।
माहात्म्यमपि चास्तिक्यंसत्यंशौचं दयार्जवम्॥ 1-1-246
विद्वद्भिः कथ्यते लोके पुराणे कविसत्तमैः।
सर्वर्द्धिगुणसम्पन्नास्ते चापि निधनं गताः॥ 1-1-247
तव पुत्रा दुरात्मानः प्रतप्ताश्चैव मन्युना।
लुब्धा दुर्वृत्तभूयिष्ठा न ताञ्छोचितुमर्हसि॥ 1-1-248
श्रुतवानसि मेधावी बुद्धिमान्प्राज्ञसम्मतः।
येषां शास्त्रानुगा बुद्धिर्न ते मुह्यन्ति भारत॥ 1-1-249
निग्रहानुग्रहौ चापि विदितौ ते नराधिप।
नात्यन्तमेवानुवृत्तिः कार्या ते पुत्ररक्षणे॥ 1-1-250
भवितव्यं तथा तच्च नानुशोचितुमर्हसि।
दैवं प्रज्ञाविशेषेण को निवर्तितुमर्हति॥ 1-1-251
विधातृविहितं मार्गं न कश्चिदतिवर्तते।
कालमूलमिदं सर्वं भावाभावौ सुखासुखे॥ 1-1-252
कालः सृजति भूतानि कालः संहरते प्रजाः।
कालः प्रजाः निर्दहति[संहरन्तं प्रजाः कालं] कालः शमयते पुनः॥ 1-1-253
कालो हि कुरुते भावान्सर्वलोके शुभाशुभान्।
कालः संक्षिपते सर्वाः प्रजा विसृजते पुनः॥ 1-1-254
कालः सुप्तेषु जागर्ति कालो हि दुरतिक्रमः।
कालः सर्वेषु भूतेषु चरत्यविधृतः समः॥ 1-1-255
अतीतानागता भावा ये च वर्तन्ति साम्प्रतम्।
तान्कालनिर्मितान्बुद्धवा न संज्ञां हातुमर्हसि॥ 1-1-256
सौतिरुवाच इत्येवं पुत्रशोकार्तं धृतराष्ट्रं जनेश्वरम्।
आश्वास्य स्वस्थमकरोत्सूतो गावल्गणिस्तदा॥ 1-1-257
अत्रोपनिषदं पुण्यां कृष्णद्वैपायनोऽब्रवीत्।
विद्वद्भिः कथ्यते लोके पुराणे कविसत्तमैः॥ 1-1-258
भारताध्ययनं पुण्यमपि पादमधीयतः।
[[:Category:Sanjay|''Sanjay'']] [[:Category:Consoles|''Consoles'']] [[:Category:grieving|''grieving'']]
[[:Category:Dhrtarashtra|''Dhrtarashtra'']] [[:Category:grief|''grief'']]
[[:Category:Dhrtarashtra|''Dhrtarashtra'']] [[:Category:पुत्रशोक|''पुत्रशोक'']] [[:Category:पुत्रशोक|''पुत्रशोक'']]
[[:Category:व्याकुल|''व्याकुल'']] [[:Category:संजय|''संजय'']] [[:Category:समजाना|''समजाना'']]
श्रद्दधानस्य पूयन्ते सर्वपापान्यशेषतः॥ 1-1-259
श्रद्दधानस्य पूयन्ते सर्वपापान्यशेषतः॥ 1-1-259